Bạn yêu thích khám phá ẩm thực các vùng miền của đất nước. Tây Bắc TV sẽ giới thiệu cho bạn về chè tủa chùa, nét độc đáo thưởng chè Điện Biên.
Vài nét về chè tủa chùa
Huyện Tủa Chùa là một huyện thuộc tỉnh Điện Biên, Việt Nam, nằm ở phía tây bắc của đất nước. Huyện này được bao bọc bởi các dãy núi đồi và các thung lũng nhiệt đới. Với địa hình đa dạng và hệ sinh thái phong phú, huyện Tủa Chùa đã trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn cho những người yêu thiên nhiên.
Một trong những điểm khác biệt nổi bật của huyện Tủa Chùa là nơi đây sản xuất rất nhiều loại chè nổi tiếng. Chè Tủa Chùa được trồng trên những thảm cỏ xanh tươi. Chè được chăm sóc bằng tay và thu hoạch theo mùa vụ, đảm bảo chất lượng tốt nhất. Chè tủa chùa còn hay được gọi với cái tên nổi tiếng Chè Tuyết
Chè Tủa Chùa gắn với huyền thoại
Người già ở Tủa Chùa thường kể lại cho con cháu, ngay từ khi họ lớn lên đã thấy những cây chè Shan Tuyết cổ thụ được mọc trước hiên nhà. Cái tên “chè Tuyết” mà họ gọi cho cây chè tủa chùa là xuất phát từ cái khí hậu rất đặc biệt của vùng núi đá nơi đây.
Vào tiết trời mùa đông, ở trên các ngọn núi cao, băng giá đã phủ khắp các cành cây, ngọn cỏ. Những cây chè cổ thụ nơi đây tưởng chừng như không thể sống nổi trước cái lạnh thấu da thịt, cành cây khẳng khiu trụi lá. Vậy mà khi mùa xuân về, cây chè ấy lại tràn đầy sức sống, nảy lộc, đâm chồi, để mang đến một mùa “vàng xanh” bội thu cho con người.
Thời gian hái chè tủa chùa tốt nhất
Thời gian hái chè tủa chùa là vào khoảng đầu tháng 3 đến hết tháng 9 âm lịch, tương đương với khoảng giữa tháng 4 đến giữa tháng 10 dương lịch. Trong thời gian này, trên các vùng trồng chè tại Việt Nam, thời tiết chuyển mùa từ xuân qua hạ, nhiệt độ trung bình dao động từ 22-30 độ C, phù hợp với sự sinh trưởng của cây chè và là thời điểm cây chè đang bắt đầu vô giai đoạn đâm chồi, nảy lộc.
Đến Tủa Chùa trong thời gian này việc, ngoài tham quan, khám phá những phong cảnh tuyệt đẹp, khách du lịch còn có thể được được trải nghiệm thu hoạch hái chè trên cây cao cổ thụ. Đó là khung cảnh hiện ra với những người phụ nữ mang bộ trang phục dân tộc Mông nhiều sắc màu, lưng đeo lu cở đang ở trên những cây chè cao để thu hái.
Hái chè vào thời điểm này, chè được thu hoạch sau khi cây đã lấy lại sức sau thời gian phục hồi và phát triển trong thời gian đầu cây mới được trồng. Chất lượng của lá chè được hái trong thời gian này thuộc loại tốt nhất vì chúng được hái khi mới và tươi nhất.
Thời điểm tốt nhất để người dân hái chè tủa chùa là vào lúc, khoảng từ 7-9 giờ sáng, khi độ ẩm của lá chè vẫn còn khá cao và không nên hái vào trưa, khi nhiệt độ cao, làm cho lá chè dễ bị hư hỏng trong quá trình thu hoạch. NGười dân hái chè tủa chùa thì bắc thang lên cây để hái.
Trong quá trình hái chè, tủa chùa người dân sử dụng kỹ thuật hái bằng tay để không làm tổn thương cây chè và đảm bảo chất lượng của lá chè khi thu hoạch về. Họ sẽ chọn lấy những chiếc lá chè màu xanh non, có múi đẹp và hình dáng cây giống nhau để đảm bảo sự đồng đều trong sản phẩm chè.
Sau khi hái được lá chè, người dân thường sẽ phơi lá chè trong khoảng nửa ngày, đảm bảo lá chè được khô ráo và các tinh thể đắng của lá chè cũng sẽ có cơ hội xổ ra để sản phẩm chè có hương vị ngon và đậm đặc hơn.
Lợi ích của chè tủa chùa
Cây chè tủa chùa có nhiều lợi ích cho sức khoẻ, kinh tế và xoá đói giảm nghèo.
Đối với sức khoẻ, chè tủa chùa có tính năng giảm stress và giảm đau nhức. Đặc biệt, cây chè tủa chùa được sử dụng để chưng cất ra dầu chè tủa, có tác dụng giúp tăng cường sức khỏe và chữa được một số bệnh như tăng huyết áp, đau mỏi vai gáy. Dầu chè tủa còn có tính kháng khuẩn, giúp tăng cường đề kháng cho cơ thể.
Về mặt kinh tế, chè tủa chùa là nguồn thu nhập chính của nhiều hộ dân ở các vùng trồng chè và cung cấp nguyên liệu cho các doanh nghiệp sản xuất dầu chè tủa và các sản phẩm từ chè tủa chùa như trà, mứt.
Ngoài ra, cây chè tủa chùa còn có vai trò quan trọng trong việc xoá đói giảm nghèo. Trồng chè tủa chùa giúp nâng cao thu nhập cho các hộ dân vùng núi, đóng góp vào cải thiện đời sống và giảm thiểu đói nghèo. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất chè tủa chùa cũng giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân địa phương.
Tóm lại, chè tủa chùa mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ, kinh tế và giúp xoá đói giảm nghèo. Việc quan tâm đẩy mạnh phát triển sản xuất cây chè tủa chùa sẽ đem lại nhiều giá trị cho đất nước và đời sống người dân.
Phân biệt chè tủa chùa với các loại chè khác
Sự khác biệt rất độc đáo chỉ có ở những cây chè tủa chùa sống ở độ cao tới hàng nghìn mét là ở cánh chè sau khi được chế biến sẽ vẫn còn vương ở lại một lớp phấn mỏng mà khi nhìn giống như tuyết.
Để có được thương hiệu chè Shan tuyết cổ thụ, chè Tủa Chùa khác biệt với tất cả các loại chè cổ thụ nổi tiếng chính là nhờ vào việc người dân nơi đây không sử dụng các thuốc bảo vệ thực vật để phòng trừ sâu hay để kích thích chồi non phát triển.
Trước đây, người dân không chăm sóc, bón phân nhưng sau này khi được hướng dẫn kỹ thuật, các hộ gia đình có chè tủa chùa đã biết đầu tư phân bón để bón cho chè và áp dụng theo đúng quy trình kỹ thuật nên chè tủa chùa càng ngày càng nổi tiếng.
Chè tủa chùa khác với các loại chè khác ở chỗ chè sau khi hái, sao khô, mà khi pha chè, chè vẫn có được màu xanh tự nhiên. Khi thưởng thức chè tủa chùa thì rất đặc biệt: ban đầu khi uống sẽ cảm nhận được vị chát đậm đà, nhưng ngay sau đó lại có vị ngọt đượm.
Cây chè ở Tủa Chùa càng cổ thụ thì sẽ có nhiều búp có vị đanh, hương vị càng đậm đà. Hơn nữa, quyện vào trong hương chè tủa chùa không những có mùi thơm của những cây cỏ núi rừng, mà còn có thêm pha chút đắng nhè nhẹ, sau đó vẫn có vị ngoạt còn đọng lại ở người thưởng thức.
Hãy mua và thưởng thức chè tủa chùa khi bạn là người thích uống chè. Tủa Chủa – Điện Biên mời bạn đến với nơi đây để có những trải nghiệm, khám phá về loại cây rất đặc biệt của một vùng đất bạn nhé. Chúc bạn có những trải nghiệm thật thú vị khi đến với Tủa Chùa.
