Nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 60km, xã Gàu thuộc huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên đã nổi tiếng với một loại bánh truyền thống có tên gọi là “bánh dày làng Gàu”. Đây là một món ăn đặc sản của vùng đất Hưng Yên, được khắp nơi trong và ngoài nước biết đến và yêu thích. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguồn gốc, cách làm và cảm nhận khi thưởng thức món bánh dày độc đáo này.
1. Nguyên liệu và công thức làm bánh dày làng Gàu
Nguyên liệu
- Lúa mạch: là thành phần chính để tạo nên độ dày và độ dai cho bánh dày.
- Nước lọc: dùng để hòa tan bột lúa mạch.
- Đậu xanh: được sử dụng để đóng vai trò kết dính trong quá trình chế biến bánh dày.
- Muối: một ít muối được thêm vào bột lúa mạch để tăng độ đàn hồi cho bánh.
- Lá dong hoặc lá chuối: được dùng để cuộn bánh dày khi nấu.
- Gia vị (tùy chọn): có thể sử dụng gia vị như hành khô, tỏi khô,… để tạo thêm hương vị cho bánh.
Công thức
Bước 1: Chuẩn bị bột lúa mạch và nước lọc
Trong quá trình làm bánh dày, bột lúa mạch có vai trò rất quan trọng. Đầu tiên, người làm bánh cần phải tìm nguồn gốc bột lúa mạch chất lượng cao, không bị nát hoặc có màu sắc kém. Sau đó, bột lúa mạch sẽ được hòa tan cùng với nước lọc theo tỉ lệ 1:2 (1 ly bột lúa mạch với 2 ly nước lọc). Việc hòa tan bột lúa mạch cần phải trãi qua một quá trình để đảm bảo bột bị nát và độ nhão của hỗn hợp.
Bước 2: Sơ chế đậu xanh
Đậu xanh sau khi đã được ngâm nở sẽ được hấp chín và xay nhuyễn. Sau đó, đậu xanh sẽ được đem ra sấy khô để lấy bột đậu xanh.
Bước 3: Trộn bột lúa mạch với bột đậu xanh và gia vị (tùy chọn)
Bột lúa mạch đã được hòa tan sẽ được trộn đều với bột đậu xanh. Việc này sẽ giúp cho bánh dày có độ dày và dai nhất định. Nếu muốn thêm hương vị cho bánh, người làm bánh có thể thêm vào các gia vị như hành khô, tỏi khô,… theo khẩu vị.
Bước 4: Làm thành từng miếng bánh
Trong quá trình làm bánh, người thợ sẽ lấy một ít bột lúa mạch và đặt lên tấm nylon phủ lên mặt bàn. Sau đó, bột sẽ được tạo thành từng miếng bánh vuông hoặc tròn, có độ dày khoảng 1-2mm. Điều đặc biệt là khi làm bánh dày, người thợ sẽ không cần dùng khuôn hay dụng cụ nào mà chỉ tạo hình bánh bằng tay.
Bước 5: Cuộn bánh dày
Bánh dày sau khi đã được tạo thành từng miếng sẽ được cuộn lại trong tấm nylon. Để cho bánh có mùi thơm đặc trưng, người làm bánh sẽ thêm lá dong hoặc lá chuối vào giữa từng lớp bánh. Sau đó, bánh và lá sẽ được cuộn chặt lại và để nguội trong khoảng 15 phút.
Bước 6: Nấu bánh dày
Trước khi nấu bánh, người làm bánh sẽ chuẩn bị nồi nước to để đun sôi. Khi nước đã đủ sôi, các miếng bánh đã được cuộn lại cùng với lá sẽ được đem ra nấu trong khoảng 10-15 phút. Sau khi nấu xong, bánh dày sẽ có màu vàng óng và có mùi thơm đặc trưng. Bánh sau đó sẽ được dỡ ra và để nguội trong khoảng 1-2 giờ.
2. Lịch sử và nguồn gốc của bánh dày làng Gàu
Bánh dày làng Gàu là một món ăn mang tính truyền thống của địa phương Văn Giang, Hưng Yên. Theo các nhân chứng hiện còn sống, bánh dày làng Gàu đã xuất hiện từ rất lâu đời và được truyền tai nhau qua nhiều thế hệ. Ban đầu, bánh dày chỉ là món ăn của người dân trong vùng, nhưng từ những năm 1990, bánh dày đã được phát triển và sản xuất công nghiệp để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Theo người dân địa phương, tên gọi “bánh dày làng Gàu” có ý nghĩa đặc biệt. “Dày” ở đây có nghĩa là “vừa”, tượng trưng cho sự đồng điệu và tính chất liên kết giữa các thành phần trong bánh. Còn “làng Gàu” thì là tên xã nơi sản xuất bánh và được coi là nguồn gốc của món ăn này.
3. Đặc điểm nổi bật của bánh dày làng Gàu
Vị
Bánh dày làng Gàu có vị ngọt thanh, đậm đà và hương vị đặc trưng từ lá dong hoặc lá chuối. Điều đặc biệt là bánh không bị bở hay khô, mà rất mướt và dai khiến ai cũng muốn thưởng thức thêm một miếng nữa.
Hình thức
Bánh dày làng Gàu có hình thức đặc biệt, không giống với các loại bánh khác. Thay vì được cắt theo hình tròn hoặc vuông, bánh dày có hình dạng tròn và dẹp, gần như giống như chảo. Điều này tạo nên sự mới mẻ và thu hút cho món ăn này.
Mùi thơm đặc trưng
Mùi thơm của lá dong hoặc lá chuối khi được thêm vào bánh đã tạo nên một hương vị đặc trưng cho bánh dày làng Gàu. Những lá này cũng giúp cho bánh có màu vàng óng và hương vị đậm đà hơn.
4. Cách thưởng thức và bảo quản bánh dày làng Gàu
Cách thưởng thức
Bánh dày làng Gàu có thể được ăn ngay sau khi nấu xong hoặc để nguội trong khoảng thời gian 1-2 giờ. Bánh sẽ ngon nhất khi được cắt thành những miếng vừa ăn, phủ một lớp đậu đen hoặc đỗ xanh rang lên trên. Bạn cũng có thể thưởng thức bánh kèm với nước mắm hay trà đá.
Bảo quản
Do bánh dày làng Gàu không có hóa chất bảo quản, nên để lâu ngày bánh sẽ khô và cứng. Do đó, khi mua bánh, bạn nên ăn trong ngày hoặc bảo quản trong tủ lạnh để giữ độ tươi ngon của bánh. Nếu muốn dùng lại bánh đã cứng, bạn có thể cho vào lò vi sóng trong vài giây để bánh trở lại mềm mượt như mới làm.
5. Những điểm đặc biệt của bánh dày làng Gàu
Không có hóa chất bảo quản
Một trong những điểm đặc biệt của bánh dày làng Gàu là không có hóa chất bảo quản. Điều này đã tạo niềm tin và sự yên tâm cho người tiêu dùng về sức khỏe khi thưởng thức sản phẩm.
Phù hợp với khẩu vị của người Việt Nam
Với vị ngọt thanh, bánh dày làng Gàu là món ăn phù hợp với khẩu vị của người Việt Nam. Hơn nữa, bánh cũng rất đa dạng trong cách chế biến và có thể được kết hợp với nhiều món ăn khác nhau.
Quà lưu niệm đặc biệt
Bánh dày làng Gàu cũng là một món quà lưu niệm đặc biệt cho những người bạn, đồng nghiệp hoặc người thân trong gia đình. Với hương vị đậm đà và hình thức độc đáo, bánh dày làng Gàu sẽ là một món quà ý nghĩa để gửi tặng người thân khi đi du lịch hay công tác xa nhà.
Kết luận
Bánh dày làng Gàu – món ăn truyền thống của vùng đất Hưng Yên đã không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một giá trị văn hoá, gắn bó với cuộc sống của người dân nơi đây. Với đặc điểm nổi bật và cách làm đơn giản nhưng đầy tinh tế, bánh dày làng Gàu đã trở thành một biểu tượng đặc trưng cho đất nước Việt Nam. Hi vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về món bánh truyền thống này và sẽ có dịp thưởng thức và khám phá thêm về nét đặc sắc của vùng đất Hưng Yên.
