Du khách đến với Tây Bắc, không chỉ được biết đến với tên gọi mỹ miều vô cùng thân thương: cao nguyên Mộc Châu, tứ đại đỉnh đèo. Mà nơi đây níu chân du khách bằng những món ăn độc đáo, những món đặc sản lạ và hấp dẫn.
Một trong những món mà chưa ăn chưa phải tới Bắc Hà. Đó chính là món thắng cố. Vậy để có cách nấu thắng cố cần những loại gia vị nào. Hôm nay Tây Bắc TV chia sẽ cùng bạn qua bài viết sau.
Giới thiệu món thắng cố
Mời anh đến thăm quê em chỉ một lần mãi không quên đó là 1 câu hát rất hay về Bắc Hà. Khi đến với Bắc Hà các bạn sẽ được thưởng thức món thắng cố ngựa Bắc Hà.
Chính những gia vị nấu thắng cố đã tạo nên hương vị đặc biệt mãi không quên trong lòng du khách khi đến thăm thị trấn hoa mận trắng này.
Vậy món thắng cố ngựa Bắc Hà là món gì mà làm say lòng du khách đến vậy, những gia vị nấu thắng cố là những gia vị nào?
Món thắng cố là món gì
Món đặc sản thắng cố ngựa là món ăn đặc trưng trở thành truyền thống của đồng bào dân tộc H’mông tại nhiều địa phương ở Tây Bắc như ở Bắc Hà, Đồng Văn, Mèo Vạc. mà cách nấu thắng cố cũng chỉ có người H’mông nấu mới đem lại cảm giác ngon khó cưỡng bao du khách.
Món thắng cố ở Tây Bắc bây giờ có nguồn gốc ở tỉnh Vân Nam của Trung Quốc được du nhập vào Việt Nam chúng ta. Bây giờ nó trở thành món ăn phổ biến của đồng bào dân tộc H’mông và được rất nhiều người ưa thích.
Cách nấu thắng cố phải cần có nguyên liệu chính để nấu món món ăn đặc trưng này. Đó chính là thịt ngựa, cùng một số loại gia vị tự nhiên có sẵn ở tây Bắc để nấu.
Các loại gia vị nấu thắng cố
Đây là món ăn của đồng bào dân tộc người H’mông tại nhiều địa phương ở Tây Bác. Tuy nhiên cách nấu thắng cố tại mỗi địa phương món ăn này lại có một hương vị rất riêng không hề lẫn lộn, pha trộn với bất cứ nơi nào khác. Đã ăn một lần du khách sẽ nhớ mãi và cảm nhận được đầy đủ các loại gia vị và hương vị.
Mội loại gia vị có một hương vị riêng biệt đóng một vai trò trong nồi thắng cố, qua cách nấu thắng cố của các “đầu bếp” vùng cao tạo nên một món ăn truyền thống.
Lá cây thắng cố
Đây là một loại gia vị đặc biệt, là linh hồn không thể thiếu được khi người dân địa phương nấu món thắng cố. Loại cây thắng cố này chủ yếu mọc ở ven suối, hang nước trong các khu rừng tự nhiên tại các tỉnh miền núi phía Bắc: Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái, Cao Bằng.
Chình vì cây này mọc tự nhiên trong rừng nên nó có một mùi vị riêng biệt, mùi thì thơm hơi nồng, có vị cay cay. Loại gia vị đặc biệt này mà cách nấu thắng cố của người H’mông đã tạo nên thương hiệu thắng cố ngựa Tây Bắc làm hấp dẫn và say lòng du khách mỗi khi đến với Tây Bắc.
Theo kinh nghiệm của người dân địa phương thì lá cây Thắng cố còn giúp tăng tiết dịch tiêu hóa, ngăn ngừa quá trình lên men không tôt trong dạ dày và ruột. ngoài ra tinh dầu trong lá cây thắng cố còn có tác dụng làm ức chế một số vi khuẩn gây bệnh ngoài da, sát trùng, làm giảm căng thẳng của cơ trơn ruột.
Mắc khén
Một loại hạt chỉ có ở Tây Bắc có mùi vị đặc trưng riêng biệt. Hạt Mắc khén có mùi thơm nồng nàn, cay nhè nhẹ, hơi gây tê khi thưởng thức. Cách nấu thắng cố của người H’mông không thể thiếu loại gia vị này được. Hạt mắc khén được người dân ví với tiêu rừng, nhưng có một hương vị hoàn toàn khác. Được coi như là hạt tiêu rừng của Tây Bắc. Cách nấu thắng cố chuẩn Tây Bắc không bao giờ thiếu mắc khén được.
Hạt dổi
Dổi nếp là loại cây mọc tự nhiên trong rừng rừng ở Tây Bắc. Loại cây thân gỗ, có chiều cao, cây thẳng ít cành. Thông thường cứ vào khoảng tháng 10, 11 là người đồng bào dân tộc Tây bắc trên các vùng núi cao đi hái những hạt dổi về làm gia vị.
Với loại dổi nếp, có hạt rất thơm, ngay cả khi đem phơi khô thì hạt dỗi thơm hơn nhiều nên nó được dùng làm gia vị chó các món ăn mang nét đặc trưng riêng của Tây Bắc. Hoạt dỗi rất thơm và có vị đặc trưng nên người dân gọi thân quen “vàng đen Tây Bắc”. Vì thế cho nên cách nấu thắng cố không thể thiếu được loại gia vị này.
Không chỉ Mắc khén mà hạt dổi cũng là hương vị đặc biệt của núi rừng bạn tặng có mùi thơm cực kỳ sản kích thích mọi thực khách khó tính nhất.
Thảo quả
Thảo quả có một mùi vị đặc biệt nó vừa là gia vị chế biến món ăn và vừa là vị thuốc cho nên thảo quả còn được gọi với cái tên mỹ miều là “nữ hoàng gia vị”. Có mặt trong rất nhiều món ăn nổi tiếng của Việt Nam. Nó có tác dụng làm tăng hương vị cho các món ăn như phở, cháo, thịt hun khói và đặc biệt là món thắng cố.
Cây thảo quả có hình dáng gần giống cây sa nhân, là loại cây tự nhiên mọc trong rừng được phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núiTây Bắc. Thảo quả có vị cay nóng, có hương thơm mạnh mẽ.
Theo đồng bào dân tộc H’mông, cách nấu thắng cố phải có thảo quả thì mới tạo nên mon ăn đặc trưng riêng của nó, cho dù thực khách khó tính cũng khổ thể bỏ qua món ăn này mỗi khi đến với tây bắc.
Quế chi
là loại gia vị rất quen thuộc trong việc chế biết các món ăn, nhằm tăng thêm hương vị thơm ngon, tăng cường bổ dưỡng cho món ăn. Có rất nhiều món ăn cần sử dụng đến quế như bò kho, sườn lợn ướp bột quế nướng, vịt hầm thuốc bắc, các món nướng, chế biến nước dùng phở,…đặc biệt là món thắng cố phải có vỏ quế.
Quế có vị cay ngọt, tính đại nhiệt. Ngoài việc sử dụng làm gia vị, thì quế còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường , điều hòa hàm lượng glucose và triglyceride trong máu, và bệnh tim.
Điều đặc biệt là cách nấu thắng cố của đồng bào dân tộc H’mông thì quế được xem là loại gia vị tạo cho món ăn thơm hơn, kích thích cái vị giác khi thưởng thức thắng cố.
Hoa hồi
Hoa hồi cũng là một trong những loại gia vị cực phẩm mà đồng bào tây bắc luôn ưa chuộng sử dụng trong các món ăn như các món canh, các món hầm, món khổ nhục đặc biệt là món thắng cố.
Sử dụng gia vị hoa hồi trong các món ăn một cách khéo léo nó sẽ giúp nâng tầm các món ăn lên một hương vị hoàn toàn mới, giúp kích thích vị giác, ăn ngon miệng hơn.
Lá chanh
Lá chanh không chỉ để chế biến thịt gà, mà lá chanh dùng để nấu thắng cố chính là lá chanh làm giảm đi mùi đặc trưng của nội tạng ngựa được dùng để nấu thắng cố.
Tương ớt
Tương ớt thì có ở nhiều nơi, sử dụng vào nhiều món ăn khác nhau nhưng theo tinh nghiệm của người H’mông cách nấu thắng cố ngon phải sử dụng tương ớt Mường Khương. Tương ớt Mường Khương không chỉ sử dụng lúc ướt thịt ngựa và lúc nấu, mà nó còn dùng để pha nước chấm món thắng cố.
Củ Sả
Nổi bật nhất của củ sả với tính ấm, vị cay, sả là loại gia vị làm cho món ăn trở nên ấn tượng và đằm vị hơn. Nhiều món ăn của người Việt phổ biến được chế biến cùng sả. Những món ăn được kết hợp nấu với sả luôn có một mùi thơm đặc trưng và rất hấp dẫn với thực khách.
Các thành phần tự nhiên có chứa trong củ sả không những giúp giải độc cơ thể, hỗ trợ và điều trị trầm cảm, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữa mà còn làm khử mùi tanh của hải sản, làm bớt mùi nồng của nội tạng. Chính vì vậy mà cách nấu thắng cố luôn dùng đến củ sả.
Củ gừng
Cũng tương tự như củ sả, gừng cũng là 1 loại gia vị rất phổ biến trong việc chế biến các món ăn, củ gừng có tác dụng khử mùi khi nấu thắng cố ngựa. Cách nấu thắng cố chuẩn cần có mùi thơm của sả.
Với việc chia sẽ những loại gia vị cần thiết trong cách nấu tháng cố, Tây Bắc TV cùng bạn khám phá những nét văn hóa ẩm thực độc đáo này của đồng bào dân tộc vùng tây bắc. Hy vọng sau chuyến du ngoại miền núi tây bắc về du khách có thề tìm hiểu được cách nấu thắng cố của đồng bào miền núi và có thêm những kiến thức về sự đa dạng của ẩn thực Việt.
MINH PHONG
