Sâm Lai Châu – góp phần nâng tầm giá trị cây Sâm ở Việt Nam. | Tây Bắc TV
Sâm Lai Châu là giống sâm đặc hữu của tỉnh Lai Châu. Vốn là loài cây có giá trị và rất quý hiếm ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Điều kiện để cây Sâm phát triển là điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở độ cao 1.400m – 2.200m so với mực nước biển. Vì thế, Lai Châu có nhiều khu vực thích hợp để phát triển giống cây sâm quý.
Cây Sâm Lai Châu.
Sâm Lai Châu là giống Sâm Ngọc Linh Lai Châu, còn có tên khoa học là P. Vietnamensis var. fuscidiscus Komatsu, S. Zhu & S.Q. Cai). Cách gọi này cho thấy thứ bậc phân loại dưới loài của sâm Ngọc Linh. Còn ở Lai Châu, loại sâm này còn được biết tới với các tên gọi như Tam thất hoang Mường Tè, Tam thất đen… Theo Sách Đỏ Việt Nam (2007) Sâm Lai Châu là giống Sâm có nguồn gen đặc biệt quý hiếm đối với Việt Nam và thế giới.
Với đặc điểm của cây Sâm thì dãy núi Pu Si Lung gần Mường Tè và Tây Sìn Hồ, giáp biên giới với Trung Quốc và dãy núi Pu Sam Cáp nằm giữa các huyện Sìn Hồ và Tam Đường với thành phố Lai Châu rất thích hợp để phát triển giống cây này.
Sâm Lai Châu có các đặc điểm sau: thân củ có mắt đốt so le nhau. Lá tròn không xẻ thùy, hai mặt lá có lông. Hạt có 1 chấm đen. Sâm có mùi thơm đặc trưng và có vị đắng ngọt vị lưu lại rất lâu khi ăn. Tùy điều kiện khí hậu, thỗ nhưỡng và độ tuổi, cây Sâm có số lượng đốt khác nhau.
Dược tính có trong cây Sâm Lai Châu.
Trong cây Sâm Lai Châu có tới 52 loại hoạt chất quý hiếm. Kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy, Sâm Lai Châu có hàm lượng Saponin lên tới 21,34%. Đặc biệt, Sâm Lai Châu có Majonosid – R2(MR2) là hoạt chất có khả năng kháng virus gây ung thư, chiếm tới 7,78%. Hợp chất silphioside E là hợp chất lần đầu tiên công bố phân lập từ các loài thuộc chi Panax L, đây là hợp chất chỉ có ở Sâm Lai Châu, có tác dụng chống đông máu. Và ở thời điểm hiện tại, Sâm Lai Châu đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng. Đó là giống Sâm có nguồn gen quý hiếm, vì thế, chúng ta cần có giải pháp để bảo vệ giống sâm quý này.
Tác dụng của Sâm Lai Châu.
Sâm Lai Châu có vị ngọt, hơi đắng, tính ôn, có tác dụng gần giống với tác dụng của nhân sâm.Toàn bộ cây Sâm đều có thể sử dụng để bồi bổ sức khỏe.
Thân và rễ cây thường được dùng làm thuốc bổ, cầm máu, tăng cường sinh lực, chống stress.
Lá, nụ của hoa Sâm dùng làm trà uống có tác dụng kích thích tiêu hoá, an thần.
Sâm Lai Châu còn giúp tăng nội tiết tố sinh dục, kích thích quá trình tái tạo hồng cầu, điều hòa nhịp tim, bình ổn huyết áp, tăng trí lực, thị lực. Giúp người sử dụng thêm minh mẫn, đặc biệt là người già; chống lão hóa, chống oxy hóa, tăng cường dẻo dai, cải thiện tình trạng suy nhược thần kinh.
Hỗ trợ chữa ung thư, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, phòng các căn bệnh nguy hiểm, giúp người bệnh giảm đau đáng kể trong quá trình điều trị.
Vì thế, Sâm Lai Châu đang góp phần nâng tầm giá trị của Sâm Việt trên thị trường quốc tế.
Sâm Lai Châu – góp phần nâng tầm giá trị cây Sâm ở Việt Nam.
Ngày 11 – 13/11 tại Lai Châu, Hội chợ Sâm Lai Châu năm 2022 đã diễn ra rất thành công trong việc thu hút các nhà đầu tư tìm hiểu, tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư, sản xuất sản phẩm từ cây Sâm. Như Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định trong buổi Lễ Khai mạc: Việt Nam “hoàn toàn có cơ sở để phát triển một ngành công nghiệp trồng và chế biến nhân sâm Việt Nam thực thụ, hướng tới mục tiêu tỷ đô-la”.
Chủ tịch nước còn nhấn mạnh: cần bảo vệ nguồn gene thuần chủng giống cây Sâm Lai Châu. Cần có kế hoạch đẩy mạnh truyền thông về các giá trị độc đáo của Sâm Việt Nam, tạo cơ hội cạnh tranh với các cường quốc sản xuất nhân sâm trên thế giới.
Đối với Lai Châu là vùng có điều kiện khí hậu, đất đai, địa hình rất phù hợp để bảo tồn giống cây sâm quý hiếm. Việc phát triển Sâm Lai Châu cùng là một trong những hướng đi giúp cho đồng bào các dân tộc ở đây “thoát nghèo”.
Tại Lễ khai mạc Hội chợ Sâm Lai Châu năm 2022, Chủ tịch nước cũng nhấn mạnh: Tỉnh Lai Châu “cần triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021 – 2030 và các chương trình, dự án giảm nghèo bền vững; tạo thuận lợi để người dân trồng, phát triển cây dược liệu, trong đó có cây Sâm Lai Châu để “sống với rừng, thoát nghèo từ rừng và tiến tới làm giàu từ rừng”, góp phần nâng tầm giá trị của cây Sâm ở Việt Nam.
Hướng phát triển cây Sâm Lai Châu.
Nhận định giống cây Sâm Lai Châu là giống cây quý hiếm ở cả Việt Nam và thế giới. Việc phát triển cây Sâm là hướng đi phù hợp để đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội. Vì vậy, để khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Đồng thời kêu gọi, thu hút đầu tư, liên kết sản xuất hàng hóa các cây dược liệu có giá trị…
Ngày 11/12/2019, HĐND tỉnh Lai Châu ban hành Nghị quyết số 38/2019/NQ-HĐND thông qua Đề án phát triển một số cây dược liệu giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh Lai Châu; ngày 14/1/2020 UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 29/QĐ-UBND phê duyệt Đề án phát triển một số cây dược liệu giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh Lai Châu.
Hi vọng, với những chính sách ấy, Sâm Lai Châu đang mở ra một “kỷ nguyên” mới cho ngành nông nghiệp vùng cao.
Hội chợ Sâm Lai Châu năm 2022 đã kết thúc nhưng cơ hội và thách thức thì vẫn còn. Bằng sự quyết tâm, đồng lòng các cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân thì tương lai của cây Sâm chính là tương lai của đồng bào các dân tộc ở Lai Châu.
Châm Võ
