Bánh gai là một loại bánh truyền thống được biết đến như một đặc sản của vùng đất Hải Dương, nổi tiếng với hương vị đặc biệt và độc đáo. Được làm từ các nguyên liệu tự nhiên và không sử dụng bất kỳ chất bảo quản nào, bánh gai Ninh Giang đã trở thành món ăn được nhiều người yêu thích và tìm kiếm khi ghé thăm vùng đất nước ta. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá về nguồn gốc, cách làm và hương vị đặc trưng của món bánh này.
Nguồn gốc của bánh gai Ninh Giang
Bánh gai là một món ăn truyền thống của vùng đất Hải Dương, nổi tiếng với nhiều loại bánh khác nhau như bánh đậu xanh, bánh nếp, bánh gối,… Tuy nhiên, bánh gai lại có một đặc điểm riêng biệt, đó là được làm hoàn toàn từ lá gai và gạo. Vì vậy, khi nói đến bánh gai, người ta thường nghĩ ngay đến vùng đất Ninh Giang – Hải Dương.
Theo truyền thuyết, bánh gai đã xuất hiện từ rất lâu đời ở vùng đất Hải Dương. Từ những người dân yêu thích và tìm tòi nấu nướng, họ đã tạo ra món bánh gai với những nguyên liệu đơn giản, nhưng lại mang đến hương vị đặc trưng không thể nào quên. Vì thế, bánh gai đã trở thành một phần không thể thiếu trong các dịp lễ hội hay cơm chay của người dân Hải Dương.
Cách làm bánh gai Ninh Giang
Để có được một chiếc bánh gai Ninh Giang thơm ngon và đẹp mắt, người ta phải tuân thủ theo một quy trình làm bánh khá phức tạp và tinh tế. Đầu tiên, người làm bánh phải chọn những lá gai tươi, mềm và không xỉn màu để đảm bảo hương vị và màu sắc cho bánh. Sau đó, lá gai được rửa sạch, ngâm vào nước muối để loại bỏ mùi đặc trưng của lá.
Tiếp theo, gạo nguyên cám được ngâm trong nước khoảng 3 đến 4 giờ để mềm. Sau khi gạo đã mềm, người làm bánh sẽ đổ gạo lên một cái xay nhỏ để xay thành bột. Điều đặc biệt của cách làm bánh gai ở Ninh Giang là bộ phận xay bột được chế tạo và lựa chọn tỉ mỉ từ các loại đá mã não, đá hoa cương và đá đen, tất cả đều có nguồn gốc từ vùng đất này.
Sau khi bột gạo đã được xay mịn, người làm bánh sẽ tiếp tục cho lá gai vào để xay cùng. Quá trình này sẽ tạo ra một hỗn hợp màu xanh lá cây đặc trưng. Bột được lấy ra, cân đo và cho vào máy ép để tạo thành những chiếc bánh gai nhỏ và dẹt. Sau đó, bánh được phơi nắng hoặc sấy khô để khô lại trước khi đem đi bán.
Hương vị đặc trưng của bánh gai Ninh Giang
Bánh gai Ninh Giang có một hương vị đặc trưng và khác biệt so với các loại bánh gai khác. Đầu tiên, khi nhắc đến bánh gai, người ta sẽ nghĩ ngay đến mùi thơm của lá gai. Lá gai không chỉ tạo ra hương vị đặc biệt cho bánh, mà còn giúp làm cho chiếc bánh có màu xanh đặc trưng.
Thứ hai, bánh gai Ninh Giang có vị ngọt thanh, dễ ăn và không quá ngấy. Điều này là do quy trình làm bánh rất tinh tế, từ việc ngâm gạo cho đến xay bột và lượng lá gai được cho vào. Bánh gai Ninh Giang cũng không có chất bảo quản nào, làm cho người dùng yên tâm về sức khỏe.
Cuối cùng, bánh gai còn có một vị bùi nhẹ, đặc trưng của gạo. Vì gạo được ngâm và xay cùng với lá gai, nên khi ăn bánh gai, người ta sẽ cảm nhận được hương vị đậm đà của gạo, làm tăng thêm khẩu vị cho món bánh này.
Các loại bánh gai Ninh Giang phổ biến
Ngoài bánh gai thông thường, ở Ninh Giang còn có nhiều loại bánh gai phổ biến khác, mỗi loại lại có hương vị và cách làm riêng biệt. Dưới đây là những loại bánh gai Ninh Giang phổ biến và được nhiều người yêu thích.
Bánh gai cuốn
Bánh gai cuốn là một loại bánh gai khá đặc trưng của vùng đất Ninh Giang. Điểm đặc biệt của loại bánh này là được gia công từ bột gạo và lá gai tươi, không sử dụng lá gai đã ngâm muối như các loại bánh gai khác. Vì vậy, bánh gai cuốn có màu xanh rất đẹp mắt và hương vị thơm ngon đặc biệt.
Để làm được bánh gai cuốn, người ta sẽ cho bột gạo vào máy ép để tạo thành các lớp mỏng. Sau đó, bánh được ướp với đường, mè rang và dầu ăn. Khi đã chín, bánh sẽ được cuộn lại và bọc thêm một lớp lá gai tươi bên ngoài. Đây là một loại bánh gai rất dễ ăn và được nhiều người yêu thích bởi vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng.
Bánh gai nhân đậu xanh
Bánh gai nhân đậu xanh là một sự kết hợp tuyệt vời giữa bánh gai và đậu xanh, hai nguyên liệu được coi là quen thuộc và không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam. Đầu tiên, đậu xanh được nấu chín và trộn đều với đường và dầu ăn. Sau đó, bánh gai được làm theo cách thông thường, nhưng khi ép bánh, người làm bánh sẽ cho phần nhân đậu vào giữa để tạo thành loại bánh này.
Bánh gai nhân đậu xanh có màu xanh lá cây của lá gai và màu vàng óng ánh của nhân đậu xanh, tạo thành một bức tranh màu sắc rất đẹp mắt. Với hương vị ngọt thanh của đậu xanh, bánh gai này đã trở thành món ăn khoái khẩu của nhiều người và được sử dụng trong các dịp lễ hội hay cơm chay.
Bánh gai nhân thịt
Bánh gai nhân thịt là một loại bánh gai khác được yêu thích bởi hương vị đặc biệt và độc đáo của nó. Nhân bánh được làm từ thịt heo, nấm mèo, hành tây và các loại gia vị khác, khiến cho bánh có một màu nâu đẹp mắt. Bánh gai nhân thịt có vị bùi của gạo, vị ngọt của thịt và vị chua của nấm mèo, tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo và độc đáo.
Lưu truyền và giá trị của bánh gai Ninh Giang
Bánh gai Ninh Giang không chỉ là một món ăn đơn thuần, mà còn mang trong nó một giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt của vùng đất Hải Dương. Được sản xuất theo quy trình cổ truyền và không sử dụng bất kỳ loại hóa chất hay chất bảo quản nào, bánh gai đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ và trở thành một phần không thể thiếu trong ẩm thực địa phương.
Với các nguyên liệu đơn giản và tự nhiên, bánh gai Ninh Giang còn có giá trị dinh dưỡng cao. Thành phần chủ yếu là gạo và lá gai, hai loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và giàu chất xơ, giúp cân bằng hệ tiêu hóa và tốt cho sức khỏe. Vì thế, người ta thường dùng bánh gai Ninh Giang như một món ăn chay trong các dịp lễ hội hay cơm chay.
Những điều cần lưu ý khi mua bánh gai Ninh Giang
Để đảm bảo được hương vị thơm ngon và độc đáo của bánh gai Ninh Giang, người ta cần lưu ý một số điều khi mua bánh.
Chọn cửa hàng uy tín
Khi mua bánh gai Ninh Giang, cần chọn các cửa hàng có uy tín và được đông đảo người tiêu dùng tin tưởng. Điều này đảm bảo cho bạn một chiếc bánh có chất lượng tốt nhất và đầy đủ những hương vị đặc trưng.
Chọn những lá gai tươi
Tiền là một yếu tố quan trọng khi sản xuất bánh gai, nên có những cửa hàng sẽ sử dụng lá gai đã ngâm muối để tiết kiệm chi phí. Điều này sẽ ảnh hưởng đến hương vị và màu sắc của bánh, nên khi chọn bánh, bạn cần chọn những chiếc có màu xanh đậm và không bị vón cục.
Kiểm tra ngày sản xuất và hạn sử dụng
Bánh gai Ninh Giang là loại bánh được làm từ các nguyên liệu tự nhiên và không có chất bảo quản, nên thời gian để bánh có thể lưu giữ được trong tủ lạnh khá ngắn. Vì vậy, khi mua bánh, bạn cần kiểm tra ngày sản xuất và hạn sử dụng để tránh việc ăn bánh đã hỏng.
Kết luận
Bánh gai Ninh Giang – đặc sản Hải Dương không chỉ là một món ăn đơn thuần, mà còn là một phần của văn hóa và lịch sử của vùng đất này. Từ những nguyên liệu tự nhiên, người dân Hải Dương đã tạo ra một món bánh đậm đà hương vị và giàu dinh dưỡng. Với những điều cần lưu ý khi mua bánh, chúng ta có thể đảm bảo được sự tươi ngon và độc đáo của bánh gai Ninh Giang, một đặc sản không thể thiếu khi đến với vùng đất Hải Dương.
