Hạt dổi được gọi là vàng đen Tây Bắc. Hãy cùng Tây Bắc TV khám phá công dụng của hạt dổi mà một trong những công dụng đó là hạt dổi chữa đau bụng.
Hạt dổi là hạt gì?
Hạt Dổi còn được gọi là Dổi Xanh, Dổi Bắc….
Tên khoa học: Michelia tonkianensis A. Chev.
Họ: Ngọc Lan (Magnoliaceae).
Cây dổi là loại cây đặc biệt của Việt Nam, là cây thân gỗ tạo ra tác dụng và tạo ra giá trị kinh tế cao. Ở nước ta, cây dổi mọc ở nhiều nơi, loài cây phân bố rất rộng từ Lào Cai tới các tỉnh Bắc Trung bộ và Tây Nguyên. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các quần thể dổi trong rừng tự nhiên đang bị suy giảm do nhiều nguyên nhân như chặt phá, khai thác quá nhiều.
Cây dổi cho hoa và quả 2 lần trong năm. Hoa dổi thường nở vào khoảng tháng 3 – 4 và tháng 7 và 8, sau thời gian khoảng 7 tháng thì mới cho thu hoạch quả.
Hạt sau khi thu hoạch, hạt dổi được phơi nắng để vỏ có thể nứt. Khi vỏ nứt thì dùng tay để tách hạt ra khỏi vỏ để lấy hạt. Hạt dổi thường được phơi khô hoặc gác bếp để cho hạt dổi đươc khô trước khi chế biến để sử dụng.
Thành phần trong hạt dổi chữa đau bụng
Quả dổi có tinh dầu với mùi thơm coumarin và nếu bạn biết cây long não, hạt dổi có mang cả chút mùi long não.
Thành phần thịt quả dổi và hạt dổi chứa chủ yếu safrol (hàm lượng 70,2% và 72,9%) và metyl eugenol ( hàm lượng 24,2% và 18,5%). Camphor ( hàm lượng 23,2%) đó là thành phần chủ yếu của tinh dầu trích ra từ thân cây. Tinh dầu cất từ lá có 10,9% Beta-caryophyllen và 46,3% elemicin.
Thành phần làm nên hương thơm và giá trị của hạt dổi đó là tinh dầu. Thịt quả và hạt chứa chủ yếu chứa tinh dầu safrol (hàm lượng lần lượt là 70,2 và 72,9%). Khi thu hoạch hạt dổi già tốt hơn rất nhiều hạt dổi non bởi hạt dổi già có lượng tinh dầu cao. Ngoài ra, hạt dổi còn chứa một số loại flavonoid và alkanoid.
Công dụng hạt dổi chữa đau bụng
Hạt dổi có mùi rất thơm, có đặc tính là có vị cay, có tính ấm;có thể làm thuốc chữa bệnh ho, ngâm rượu để uống và xoa bóp nhằm trị phong thấp, nhức mỏi gân xương, bên cạnh hạt dổi chữa đau bụng.
Quả, hạt dổi được dùng làm thuốc chữa đau bụng, hạt dổi chữa đau bụng giúp cho việc ăn uống trở nên tốt hơn
Cách chế biến để hạt dổi chữa đau bụng
Hai cách chế biến hạt dổi thành phẩm
Rang hạt dổi trên bếp ga
Cách làm chín hạt dổi chữa đau bụng
Nguyên liệu: Hạt dổi 7-8 quả
Chảo: 1 chiếc
Bếp: bếp củi, bếp ga, hoặc chảo điện
Cách rang hạt dổi
Rang hạt dổi trên bếp: Bạn cho lượng hạt dổi vừa đủ để dùng lên chảo để rang. Để bếp ga với chế độ lửa nhỏ. Đảo thật đều tay hạt dổi trên chảo, đảo liên tục cho đến lúc hạt dổi có mùi thơm, khi hạt dổi phồng lên đó là lúc hạt dổi đã được rang chín, sau đó bạn cần cho hạt dổi ra bát và để nguội.
Lưu ý: Trong quá trình rang hạt dổi, hạt dổi chín rất nhanh nên bạn cần chú ý tránh để hạt bị cháy, bị sém làm giảm chất lượng và hương vị của hạt dổi.
Nướng hạt dổi trên bếp củi
Sử dụng đũa inoc gắp hạt dổi hơ lên trên than hồng, luôn xoay đều tay cho đến khi nào tất cả các mặt của hạt dổi đều phồng lên và có mùi thơm thì khi đó hạt dổi đã chín.
Tiếp đến bạn sử dụng một chiếc bát con, gắp vào đó 2 đến 3 viên than củi đang đỏ hồng cho vào và đảo đều. Khi nào thấy hạt dổi phồng to, có mùi thơm thì bạn gắp ra và giã nhỏ.
Không nhất thiết phải dùng chày , cối để giã hạt dổi bạn có thể lấy bát con và cho hạt dổi vào dùng chuôi dao cũng có thể giã được hạt dổi nhỏ ra và nhuyễn
Hạt dổi đã nướng rất dễ giã nhỏ và vụn. Hạt dổi nướng khi mà nướng không kĩ thì khi giã sẽ còn tinh dầu ướt như vậy hạt dổi chưa đạt tiêu chuẩn. Hạt dổi khi đó không phát huy được hết tác dụng của hạt dổi chữa đau bụng.
Hạt dổi chữa đau bụng khi nào?
Hạt dổi khi giã nhỏ cùng các gia vị được dùng làm gia vị cho vào cùng các món ăn giúp kích thích tiêu hoá. Theo kinh nghiệm dân gian của ông cha ta từ xưa, hạt dổi được cho vào các món tiết canh. Nhờ tính năng của mình, hạt dổi đã giúp hiệu tiêu hoá hoạt động có hiệu quả. Hạt dổi chữa đau bụng nên người ăn thức ăn sống như tiết canh sẽ tránh được môt số hiện tượng như tiêu chảy, ngộ độc.
Ngoài ra hạt dổi chữa đau bụng được người dân sử dụng bởi hạt dổi được coi là một vị thuốc có khả năng điều trị các chứng bệnh: chứng đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn thức ăn quá nhiều chất hay do uống quá nhiều bia rượu.
Theo kinh nghiệm của người dân tộc Mường ở Hoà Bình, cho hay: khi bạn bị đau bụng, bạn chỉ cần lấy 1 hạt dổi đã chín ra để nhai nuốt thì sẽ đỡ và hết đau bụng. Hạt dổi chữa đau bụng khi ăn nguyên hạt bạn sẽ cảm nhận hạt dổi có vị hơi cay và hắc.
Bảo quản hạt dổi chữa đau bụng
Hạt dổi được người dân Tây Bắc gọi là “hạt vàng đen Tây Bắc”. Nên hạt dổi được người dân nơi đây rất trân trọng
Cần bảo quản hạt dổi thành phẩm như thế nào để hạt dổi giữ nguyên chất lượng và công dụng hạt dổi chữa đau bụng
Cách bảo quản hạt dổi chữa đau bụng đó là: Lấy giấy báo gói hạt dổi cẩn thận vào bên trong. Bỏ hạt dổi vào trong lọ thủy tinh. Lọ thủy tinh sau đó cần phải được đậy kín. Cho gói hút ẩm vào lọ thủy tinh đựng hạt dổi để bảo quản là một cách rất tốt giữ nguyên chất lượng của hạt dổi thành phẩm.
Lọ thủy tinh đựng hạt dổi cần được để ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào. Tuyệt đối không cho hạt dổi đã rang để vào tủ lạnh, khi để vào tủ lạnh hạt dổi sẽ mất hết mùi hương và giảm chất lượng của hạt quý.
Hạt dổi giá bao nhiêu?
Hạt dổi để làm gia vị và hạt dổi để chữa đau bụng có giá rất cao thường giao động từ 350 đến 400 nghìn/100g
Hạt dổi thành phẩm rất đắt chính vì vậy khi mua hạt dổi bạn cần tìm đến các cơ sở bán hạt dổi uy tín để mua. Bạn có thể liên hệ với Tây Bắc TV để mua được hạt dổi thành phẩm chất lượng và uy tín. Khi bạn bị đau bụng do ăn thức ăn bạn hãy nhớ đến một trong số những công dụng của hạt dổi đó là hạt dổi chữa đau bụng.
