Nếu bạn đã từng thưởng thức những món ăn đậm đà, ngon miệng và đầy hương vị của vùng núi Tây Bắc, chắc hẳn bạn không thể quên được hương vị đặc trưng của hạt dổi. Đây là một loại gia vị đặc biệt chỉ có ở vùng núi Tây Bắc Việt Nam, tạo nên sự khác biệt và độc đáo cho các món ăn ở đây. Với mùi thơm đặc trưng và hương vị đậm đà, hạt dổi đã trở thành một trong những gia vị quen thuộc và không thể thiếu trong bữa ăn của người dân vùng núi Tây Bắc. Hãy cùng Tây Bắc TV tìm hiểu cách chế biến hạt dổi để nấu ăn qua bài viết sau.
Hạt dổi là gì?
Hạt dổi là hạt của một loài cây rừng mọc tự nhiên, phân bố chủ yếu ở các vùng núi Tây Bắc Việt Nam. Cây dổi có hai loại chính là dổi tẻ và dổi nếp, trong đó hạt dổi nếp được sử dụng nhiều nhất để làm gia vị.
Hạt dổi có màu nâu sẫm, hình dáng nhỏ nhưng lại rất thơm và đậm đà. Để có được hạt dổi, người ta phải thu hoạch từ cây dổi sau khi trái đã chín vàng. Sau đó, hạt dổi được giã nhuyễn và sấy khô để bảo quản.
Lợi ích của hạt dổi đối với sức khỏe
Trị bệnh tiêu hóa
Theo y học cổ truyền, hạt dổi có tính ấm, vị đắng, có tác dụng trị bệnh tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy. Ngoài ra, hạt dổi còn có tác dụng lợi tiểu và giúp điều trị táo bón hiệu quả.
Trị bệnh xương khớp
Hạt dổi cũng được sử dụng để trị bệnh xương khớp như viêm khớp, thoái hóa khớp, đau nhức xương khớp. Theo y học cổ truyền, hạt dổi có tính ấm, vị đắng, có tác dụng kích thích tuần hoàn máu và giảm đau hiệu quả.
Làm gia vị cho các món ăn
Hạt dổi có mùi thơm đặc trưng và hương vị đậm đà, thường được sử dụng làm gia vị để tăng thêm hương vị cho các món ăn. Hạt dổi nướng và giã nhuyễn có thể dùng để chấm khô hoặc chấm ướt, tạo nên hương vị đặc biệt cho các món ăn.
Hướng dẫn cách chế biến hạt dổi trong các món ăn
Để sử dụng hạt dổi làm gia vị, bạn cần nướng và giã chúng. Sau đó, bạn có thể dùng hạt dổi nướng và giã nhuyễn để chấm khô hoặc chấm ướt, tùy theo sở thích và khẩu vị của mỗi người.
Nếu bạn muốn hương vị của hạt dổi thêm đậm đà, bạn có thể nghiền nhuyễn hạt dổi và trộn vào các loại gia vị khác như muối, tiêu, tỏi băm để tạo thành một loại gia vị đa dụng.
Gợi ý một số món ăn với hạt dổi
Hạt dổi thường được dùng để chấm các loại thịt luộc như thịt vịt, thịt ngan, thịt lợn hoặc lòng lợn luộc. Ngoài ra, hạt dổi còn được dùng để làm gia vị cho các món ăn khác như cá nướng, tiết canh, thịt trâu gác bếp, chẩm chéo,…
Dưới đây là một số gợi ý món ăn sử dụng hạt dổi làm gia vị. Tùy theo nhu cầu, sở thích mà bạn có thể dùng hạt dổi trong nhiều trường hợp khác nhau. Sau đây là 4 cách chế biến hạt dổi làm cho món ăn hấp dẫn hơn:
Cách chế biến hạt dổi 1: Dùng để ướp thịt – cá
Hạt dổi đang được nhiều người dùng để tạo mùi thơm ngậy đặc trưng cho món ăn. Trong đó, phải kể đến việc sử dụng hạt dổi để ước các món nướng.
Có rất nhiều món ăn hấp dẫn được ướp với hạt dổi như: các món làm từ thịt lợn rừng; các món nướng như: cá nướng, thịt ba chỉ nướng, sườn nướng, gà nướng; các món thịt khô như: lạp sườn, thịt trâu gác bếp, thịt lợn rừng khô….
Để ướp thịt bằng hạt dổi, cần nướng hạt dổi chín vàng cho dậy mùi. Có thể nướng trên bếp than củi nướng hoặc bằng bếp ga (hạ lửa nhỏ). Khi hạt dổi chín thì giã nhỏ để ướp cùng thịt – cá.
Thời gian nướng hạt dổi khoảng 1 – 2 phút để hạt căng phồng lên, tỏa ra mùi thơm là được. Không nên rang hạt dổi vì nếu cho vào chảo rang thì mùi thơm sẽ không lên mùi như khi được nướng chín.
Thịt cá ướp hạt dổi khoảng 15 – 30 phút có thể đem đi chế biến thức ăn.
Cách chế biến hạt dổi số 2: Dùng làm muối chấm, nước chấm
Nhiều người cho rằng, muối chấm được làm từ hạt dổi là thức chấm mang đậm linh hồn ẩm thực Tây Bắc. Đặc biệt, chúng ta hoàn toàn có thể làm muối chấm hoặc nước chấm dổi ngay tại nhà.
Với cách sử dụng hạt dổi này, bạn cũng cần đem hạt nướng thơm lên như trong cách 1. Sau đó, tùy vào việc bạn chọn làm muối chấm khô hay nước chấm thì cần sơ chế khác nhau. Cụ thể:
- Nếu làm muối chấm khô, bạn phải xay hạt dổi thật nhỏ rồi trộn thêm với muối, ớt… Để tạo thành loại gia vị chấm hấp dẫn cho các món luộc như: thịt gà luộc, thịt lợn luộc hay măng luộc.
- Nếu làm nước chấm từ hạt dổi, bạn chỉ cần bỏ hạt đã nướng chín vào bát. Giã sơ cho hạt dổi vỡ thành nhiều miếng rồi thêm nước mắm.
Cách chế biến hạt dổi số 3: Làm muối hạt dổi dùng dần
Hạt dổi nướng chín rất nhanh mất mùi. Dù bạn đã bảo quản rất kỹ hay nướng lại thì cũng không thể bảo vệ hương thơm đặc trưng của gia vị. Vì vậy, người chuyên dùng dổi làm gia vị thường khi nào sử dụng thì mới nướng.
Để hạt dổi được thơm, nên nướng trực tiếp trên bếp than hoa hoặc bếp ga (vặn nhỏ lửa). Mỗi lần nướng hạt dổi đều rất mất công. Do đó, nếu yêu thích loại gia vị này và không muốn tốn thời gian nướng trước mỗi bữa ăn thì bạn có thể làm muối hạt dổi để dùng dần.
Cách làm muối dổi không quá khó, chỉ cần cho hạt khô vào nướng trên bếp than hồng. Nướng để tất cả hạt dổi đều chín vàng, thơm nhưng không bị cháy. Sau đó, giã nhỏ rồi trộn với muối rang. Bỏ vào lọ thủy tinh, đậy kín. Với cách này, bạn có thể yên tâm sử dụng trong 1 – 2 tháng.
Hiện trên thị trường có nhiều đơn vị bán muối dổi đóng gói sẵn. Tuy nhiên, vì cách làm không khó nên bạn có thể làm muối dổi tại nhà để đảm bảo hương vị và nguồn gốc của nguyên liệu.
Cách chế biến hạt dổi 4: Làm chẩm chéo
Nguyên liệu
- Hạt mắc khén, hạt dổi
- Húng lủi
- Rau mùi
- Rau mùi tàu
- Gừng, ớt tươi, tỏi, sả
- Gia vị: Bột canh
Cách làm:
Bạn có thể thực hiện theo hướng dẫn ở link bài viết tại đây.
> Xem thêm: Cách làm chẩm chéo
Kết luận
Hạt dổi không chỉ là một loại gia vị đặc trưng của vùng núi Tây Bắc, mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe và tạo nên hương vị đặc biệt cho các món ăn. Với những gợi ý món ăn trên, hy vọng bạn sẽ có thêm nhiều cách sử dụng hạt dổi để tạo thêm hương vị cho bữa ăn của gia đình. Hãy thử và khám phá hương vị đặc biệt của hạt dổi ngay hôm nay!
Thực Phẩm Bổ Sung
Dược Liệu Tây Bắc
Dược Liệu Tây Bắc
Thực Phẩm Bổ Sung
Nông Sản - Đặc Sản Tây Bắc
