Cây chè dây, một thảo dược mọc hoang trong rừng, đang thu hút sự chú ý của nhiều người nhờ vào những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Với tên khoa học là Ampelopsis cantoniensis, cây chè dây không chỉ là một loại cây leo bình thường mà còn là một kho tàng dược liệu quý giá trong y học cổ truyền. Bài viết dưới đây của Tây Bắc TV sẽ giúp bạn Khám phá lợi ích của cây chè dây.
Thông tin về cây chè dây
Chè dây, hay còn gọi là trà dây, thuộc họ Nho (Vitaceae). Trong Đông y, cây chè dây còn được gọi với tên bạch liễm hay khau rả. Cây thường gặp ở các khu rừng rậm, đặc biệt là vùng núi cao nơi có khí hậu á nhiệt đới như Tây Nguyên và Tây Bắc, với các tỉnh nổi bật như Thái Nguyên, Lào Cai, Cao Bằng.
Chè dây có dạng thân leo, dài khoảng 1 – 2m, và thường quấn quanh các cây cổ thụ để hấp thụ ánh nắng mặt trời. Lá chè dây lớn, dài, xanh bóng, viền lá màu tím sẫm. Hoa chè dây nở thành chùm với cả hoa đực và hoa cái, thụ phấn nhờ các côn trùng.
Thành phần hóa học của cây chè dây
Cây chè dây chứa nhiều hoạt chất quý giá bao gồm tanin, flavonoid, và glucose. Đặc biệt, flavonoid chiếm khoảng 18.15% trong tổng hợp chất dược liệu, với hai hoạt chất chính là dihydromyricetin (58.83%) và myricetin (5.32%). Flavonoid được biết đến với tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, ngăn chặn sự phát triển của các tế bào xấu và giảm thiểu gốc tự do trong cơ thể.
Tác dụng của cây chè dây
Theo Y học cổ truyền
Trong y học cổ truyền, chè dây có nhiều công dụng quan trọng:
- Tiêu viêm: Giúp làm giảm tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể.
- Giải độc: Hỗ trợ giải độc gan và làm sạch cơ thể.
- Thanh thử nhiệt: Giúp hạ sốt và trị các chứng nóng trong người.
Các triệu chứng bệnh lý mà chè dây thường được sử dụng để điều trị bao gồm mụn nhọt, viêm loét dạ dày tá tràng, cảm cúm, và viêm họng.
Theo Y học hiện đại
Nghiên cứu hiện đại đã chứng minh rằng hàm lượng flavonoid cao trong chè dây giúp chống lại sự oxy hóa, ức chế sự phát triển của các tế bào xấu và kháng viêm hiệu quả. Ngoài ra, uống chè dây có thể hỗ trợ làm giảm các triệu chứng liên quan đến đau dạ dày như ợ hơi, đau rát thượng vị và ợ chua.
Phần cành lá cũng có tác dụng làm lành sẹo và an thần, trong khi việc súc miệng bằng nước sắc từ chè dây có thể giúp giảm viêm lợi.
Các bài thuốc từ cây chè dây
Dưới đây là một số bài thuốc hỗ trợ điều trị từ cây chè dây:
Bài thuốc chữa viêm đau dạ dày
- Chuẩn bị: 10 – 15g lá chè dây khô hoặc đã sao vàng.
- Thực hiện: Ngâm trong nước sôi khoảng 15 phút, uống khi còn ấm và duy trì liên tục trong 15 – 20 ngày cho một đợt điều trị.
Bài thuốc chữa đau nhức tê thấp
- Chuẩn bị: Lá chè dây tươi tùy ý.
- Thực hiện: Giã nát, hơ trên lửa rồi đắp lên khu vực đau nhức.
Bài thuốc phòng bệnh sốt rét
- Chuẩn bị: 60g chè dây, cùng các thảo dược khác như rễ cỏ xước và lá hồng bì.
- Thực hiện: Sắc chung với 400ml nước, uống lúc còn ấm.
Bài thuốc chữa cảm mạo
- Chuẩn bị: 15 – 60g chè dây.
- Thực hiện: Sắc chung và chia thành nhiều lần uống trong ngày.
Tác hại khi sử dụng sai cách
Mặc dù chè dây mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu sử dụng không đúng cách cũng có thể gây hại cho sức khỏe. Một số tác hại có thể gặp phải bao gồm:
- Rối loạn chức năng gan: Nếu sử dụng quá 70g/ngày, có thể dẫn đến vàng da và mệt mỏi toàn thân.
- Tương tác thuốc: Nếu đang dùng thuốc khác, chè dây có thể làm thay đổi hiệu quả điều trị. Do đó, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
- Nguy cơ nhiễm khuẩn: Sử dụng chè dây để qua đêm có thể sinh ra độc tố, gây tiêu chảy và buồn nôn.
> Xem thêm:
Những câu hỏi thường gặp
- Ai nên sử dụng chè dây?
- Người thường xuyên gặp các triệu chứng ợ chua, trào ngược dạ dày, hoặc các vấn đề liên quan đến viêm loét dạ dày.
- Thời điểm nào tốt nhất để uống chè dây?
- Lý tưởng nhất là uống chè dây trước bữa ăn khoảng 30 phút để trung hòa acid dạ dày.
- Uống chè dây hàng ngày có tốt không?
- Nên sử dụng từ 30–50g chè dây mỗi ngày, chia thành nhiều lần và uống trong đợt từ 15–30 ngày.
- Lưu ý gì khi dùng chè dây?
- Không quá liều, chỉ nên dùng tối đa 60 – 70g/ngày. Bảo quản chè dây đúng cách, tránh mua từ nguồn không uy tín.
Tóm lại
Cây chè dây không chỉ là một loại thảo dược thông thường mà còn là một phần quan trọng trong y học cổ truyền và hiện đại nhờ vào những lợi ích sức khỏe đa dạng mà nó mang lại. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, người dùng cần tuân thủ đúng liều lượng và cách sử dụng.
Thực Phẩm Bổ Sung
Dược Liệu Tây Bắc
Dược Liệu Tây Bắc
Thực Phẩm Bổ Sung
Dược Liệu Tây Bắc
