Xôi trứng kiến là một món ăn nổi tiếng của vùng đất Yên Bái và được coi như một đặc sản gây thương nhớ. Xôi trứng kiến là sự kết hợp tuyệt vời giữa mùi thơm đậm đà, quyến rũ của nếp nương với vị ngọt bùi, béo ngậy của trứng kiến.
Xôi trứng kiến đã khiến du khách gần xa nhớ mãi bởi hương bị đặc biệt, thơm ngon và vô cùng bổ dưỡng. Khi đã thử một lần là vương vấn khó quên.
Hôm nay Tây Bắc TV sẽ giới thiệu đến bạn món đặc sản xôi trứng kiến Yên Bái nhé.
Giới thiệu đặc sản xôi trứng kiến Yên Bái
Vào tháng ba, tháng tư hàng năm là thời điểm duy nhất có trứng kiến, đây là lúc trứng kiến được thu hoạch và những tổ kiến mới với những quả trứng nhỏ làm rất nhiều món ngon mà không phải ai cũng biết. Món trứng kiến này có chút xa lạ với người miền xuôi, thậm chí nhiều bạn còn chưa nghe đến bao giờ. Tuy nhiên nó lại là đặc sản của người đồng bào vùng cao, đặc biệt là Yên Bái. Trứng kiến được ướp gia vị trong lá.
Mách bạn một số kinh nghiệm đi săn trứng kiến:
- Muốn vào rừng tìm trứng kiến bạn nên đi vào ngày nắng ráo
- Nên lấy tổ kiến nâu vì trứng kiến nâu thường to, thơm và béo hơn
- Chọn tổ kiến to căng, vỏ màu đen bạc, cành chứa tổ kiến có vẻ trĩu xuống vì nặng
- Không lấy những tổ kiến đen, nhẹ vì sẽ không có trứng kiến
Trứng kiến sau khi được khai thác và sơ chế, trứng kiến sẽ được sử dụng làm nguyên liệu nấu ăn. Và xôi trứng kiến Yên Bái là một đặc sản trong số đó.
Cảm nhận đầu tiên của du khách khi thưởng thức xôi trứng kiến là ngon, vị lạ lạ. Cảm giác từng viên trứng kiến vỡ lép bép trong miệng đi kèm vị béo ngậy đặc trưng. Xôi nếp dẻo mềm cùng hành phi thơm ngậy, tất cả chúng hòa quyện lại đem đếm một hương vị hấp dẫn khó quên.
Bạn đã một lần được thưởng thức xôi trứng kiến, chắc hẳn bạn sẽ muốn ăn lại lần nữa. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện đến vùng cao để ăn món này đúng mùa. Tây Bắc TV sẽ chia sẻ đến bạn Hiểu được điều này, trong phần tiếp theo của bài viết, chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn công thức làm xôi trứng kiến. Có thể bạn sẽ mua được trứng kiến của người dân và tự mình làm để cả gia đình cùng ăn.
Xôi trứng kiến – Món xôi trứng kiến có gì hấp dẫn
Món xôi trứng kiến là một đặc sản đặc trưng của người Tày, Dao. Món ăn này được chế biến từ những nguyên liệu bình dị sẵn có trong rừng núi mà người dân vùng cao sinh sống. Cái ngon của món này chính là từ những nguyên liệu tự nhiên, sạch sẽ, tinh khiết và bởi dưới bàn tay chế biến khéo léo của người dân bản địa. Khi thưởng thức món ăn đặc biệt này, chắc chắn hương vị độc đáo của nó sẽ khiến cho bạn khó mà quên được.
Nguyên liệu chính là trứng của những con kiến sống trên rừng, bạn sẽ phải trở nên can đảm hơn mới có thể thưởng thức được. Do đó, món ăn này còn được gọi là “đặc sản không dành cho những người yếu tim” đấy.
Chắc hẳn bạn đang thắc mắc nhiều về hương vị của món ăn này đúng không? “Bật mí” cho bạn là món xôi trứng kiến có mùi thơm hấp dẫn, xôi dẻo nhưng ráo đặc trưng của món xôi nấu từ gạo nếp nương, béo ngậy, nhai kỹ còn có vị ngòn ngọt và tiếng lép bép của trứng kiến rừng nữa.
Cách làm món Đặc sản xôi trứng kiến đúng chuẩn hương vị
Trứng kiến được sàng sẩy sạch sẽ, loại bỏ tạp chất, lá cây và cả những con kiến già. Công đoạn này đòi hỏi đôi tay phải thật khéo léo, nhẹ nhàng để trứng kiến không bị dập vỡ.
Sau khi làm sạch, để ráo nước, người ta phi thơm hành rồi cho trứng kiến vào xào chung. Khi thấy dậy lên mùi thơm của hành và mùi béo, bùi của trứng kiến là được.
hông phải gạo nếp nào cũng dùng để đồ xôi trứng kiến mà nhất định phải chọn nếp nương, hạt trắng ngần, tròn mẩy, thơm nức mũi. Gạo ngâm trong nước ấm khoảng 3-4 tiếng, vớt ra để ráo rồi cho vào chõ đồ chung với trứng kiến.
Khi thấy hạt nếp chuyển màu trắng trong, tỏa mùi thơm xen lẫn vị béo bùi của trứng kiến với hành phi thì đó là lúc xôi đã chín. Ở công đoạn này, người ta dùng đũa xới thật nhẹ tay để xôi được chín đều mà trứng kiến không bị vỡ.
Xôi trứng kiến là sự kết hợp tuyệt vời giữa mùi thơm đậm đà, quyến rũ của nếp nương với vị ngọt bùi, béo ngậy của trứng kiến. Để thưởng thức đúng chuẩn món xôi trứng kiến, bạn phải dùng tay nhón miếng xôi nóng hổi rồi thả ngay vào miệng. Vừa nhai vừa cảm nhận tiếng trứng kiến lốp bốp, bạn sẽ hiểu thế nào là “dư vị khó quên” của món đặc sản này.
Công thức làm xôi trứng kiến yến Bái dưới đây là cách cơ bản ai cũng có thể làm được. Cùng note lại công thức này để làm xôi trứng kiến cho gia đình cùng thưởng thức nhé.
Nguyên liệu tạo nên món xôi trứng kiến
Nguyên liệu được dùng để tạo nên món ăn thú vị này gồm có: gạo nếp được người dân tộc Tày, Dao tự trồng trên nương, và trứng của con kiến đen sống ở trong rừng. Nhưng chỉ như thế thì không đủ làm nên “món xôi trứng kiến” trứ danh được. Thành phần còn có thêm các gia vị để gia tăng hương vị món ăn gồm củ hành khô, sau đó phi thơm với mỡ gà. Đặc biệt, xôi nóng phải được gói trong lá dong, lá dong sẽ giúp giữ nóng cho xôi và làm cho xôi không bị nhão, ráo hơn, dẻo hơn, thơm hơn.
Nếp nương là thành phần được dùng để chế biến nhiều món ăn quen thuộc. Nhưng linh hồn của món xôi này là trứng kiến. Trứng kiến làm nên hương vị đặc biệt cho món ăn, khiến cho hương vị của nó không lẫn vào đâu được.
Sơ chế nguyên liệu xôi trứng kiến
Gạo nếp nương nhặt sạch các hạt sạn và ngâm trong nước khoảng 4 tiếng. Sau đó, vo sạch lại và để ráo.
Trứng kiến sau khi đi lấy về, bạn ngâm trứng kiến vào nước ấm để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất. Ngâm trứng kiến khoảng 1 tiếng đồng hồ thì vớt ra và để ráo nước.
Hướng dẫn cách làm món đặc sản xôi trứng kiến Yên Bái
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu cần thiết,chúng ta sẽ tiến hành làm xôi trứng kiến. Cách làm như sau:
Trứng kiến mua về đổ ra chỗ thoáng để kiến mẹ còn sót lại bò ra ngoài. Với những con kiến cứng đầu, bạn có thể dùng lá cây quệt qua lại để kiến bám vào.
– Chuẩn bị một chậu nước ấm, nhúng rá kiến vào chậu. Đãi từ từ để loại bỏ các tạp chất còn lại sau đó để ráo nước.
– Mỡ gà cho lên chảo đun cho ra mỡ, bỏ phần tóp, chỉ lấy phần mỡ nước.
– Hành củ bỏ vỏ, thái lát, ướp cùng một chút mỡ gà, dầu ăn và 1/2 thìa cà phê mắm trong 15 phút
– Đun nóng phần mỡ gà ở bước 3, trút hết phần hành củ đã ướp vào và chiên vàng đều (Chiên đến màu vàng nhạt thì tắt bếp, tiếp tục đảo. Dùng muôi thủng để vớt hết hành ra)
– Bắc chảo lên bếp, thêm mỡ vào đun nóng, cho trứng kiến vào đảo cho dậy mùi.
– Chuẩn bị lá chuối khô, trứng sau khi vớt ra sẽ cho vào đây. Gói cẩn thận lại và mang hơ qua trên bếp lửa.
Xôi trứng kiến – Cách nấu món đặc sản xôi trứng kiến
– Gạo nếp vo sạch, mang ngâm nước khoảng 6 – 8 tiếng với một chút muối hạt sau đó vo cho sạch, để ráo.
– Bắc nồi xôi lên bếp (chỉ bắc phần nồi đáy). Nấu đến khi nước sôi thì đặt phần chõ hấp lên. Giảm lửa xuống mức vừa.
– Rải phần gạo nếp đã vo để ráo vào trong chõ hấp, rải lần lượt từng lớp để tránh gạo bị nèn chặt, hơi không lên được. Chú ý không hấp gạo quá dày vì có thể khiến xôi chín không đều.
– Thông thường thời gian hấp xôi khoảng từ 30 – 40 phút. Trong thời gian đó khoảng 10 – 15 phút thì bạn nên mở nồi ra một lần để lau hết hơi nước trong nồi.
– Sau khi xôi chín thì lấy một nửa phần trứng kiến rắc vào xôi. Đảo đều để xôi với trứng kiến quyện đều vào nhau là xong.
– Xôi nấu xong xúc ra lá dong đã lau sạch, rắc thêm trứng kiến, hành phi, ăn khi còn nóng.
Đến các làng bản vùng Yên Bái trong mùa mưa này, du khách có dịp thưởng thức đủ các món chế biến từ trứng kiến như: Trứng kiến ướp gia vị trong lá dong, lá chuối và nướng trên bếp than hồng, hoặc món trứng kiến đồ cùng xôi nếp nương, làm nộm với lá chua chát, nấu canh ngọt dịu… cùng với những món ăn khác món trứng kiến trở thành món ăn không thể thiếu ở các bản làng văn hóa vùng cao.
Giá trị dinh dưỡng của xôi trứng kiến
Có thể bạn chưa biết, món xôi trứng kiến ngoài ăn chơi thì còn là một bài thuốc quý hiếm dùng để bồi bổ cho người mới ốm dậy và phụ nữ sau khi sinh nở nữa đấy, vì trứng kiến rất bổ và giàu dinh dưỡng. Trứng kiến cũng có thể chế biến thành các món ăn khác như xào với lá kiệu hoặc nấu cháo đều ăn rất ngon và dễ ăn
Bạn là người yêu ẩm thực, đam mê khám phá nền văn hóa các dân tộc và thích du lịch thì đừng bỏ lỡ cơ hội đến với dân tộc Tày và đặc biệt là vùng đất Yên Bái để một lần thưởng thức món đặc sản xôi trứng kiến nhé. Tây Bắc TV hy vọng bạn sẽ có những kỷ niệm khó quên với những ẩm thực ngon tuyệt này
Phạm Đào
