Để món ăn ngon trọn hương vị thì đồ chấm đi kèm đóng vai trò rất quan trọng. Chẩm chéo là đã trở thành linh hồn của nhiều món ăn, nó tạo nên sự hấp dẫn cho món ăn. Tây bắc TV cùng tác giả của bài viết sẽ hướng dẫn bạn cách pha chẩm chéo ngon nhất.
Chẩm chéo là gì?
Chẩm chéo hay còn gọi là chẳm chéo. Chẩm có nghĩa là thức chấm và chéo có nghĩa là thơm. Chẩm chéo là thức chấm nổi tiếng của vùng Tây Bắc của đồng bào dân tộc Thái. Chẩm chéo được làm nên từ loại gia vị rất đặc biệt ở Tây Bắc, một trong những gia vị không thể thiếu đó là “Hạt mắc khén” và nhiều loại nguyên liệu khác chế biến cùng.
Tuy vậy, chẩm chéo có rất nhiều cách làm khác nhau, người Thái Đen hay người Thái trắng lại có cách chế biến riêng, mỗi món ăn lại được chế kèm một thức chấm chẩm chéo khác nhau sao cho phù hợp. Tác giả bài viết sẽ cùng bạn trải nghiệm với cách pha của bà con dân tộc Thái Đen. Chẩm chwos này sau khi pha có thể chấm được rất nhiều loại hoa quả xanh, các món ăn như thịt luộc, cá nướng, măng luộc,… .Đây là chẩm chéo chuẩn người Thái Đen ở tỉnh Điện Biên và tỉnh Sơn La.
Cách pha chẩm chéo siêu ngon tại nhà
Chuẩn bị nguyên liệu pha một bát chẩm chéo
Hạt Mắc khén: 1 thìa cafe
Hạt dổi: 2 hạt
Rau húng bạc hà: 4 nhánh
Rau mùi: 4 nhánh
Mùi tàu: 2 lá
Gừng: 1 lát mỏng
Sả: 1 củ
Ớt.: 1 quả
Tỏi: 2 nhánh
Bột canh hoặc muối hạt
Cách pha chẩm chéo đơn giản nhất
Bước 1: Sơ chế nguyên liệu – bước quan trọng trong cách pha chẩm chéo
– Các loại rau như rau húng, rau mùi nhặt bỏ lá hỏng, cọng già chỉ lấy phần non và rửa sạch.
– Gừng cạo sạch vỏ, cắt lát nhỏ
– Tỏi bóc vỏ.
– Sả bóc bỏ hết phần vỏ ngoài chỉ lấy phần non.
– Ớt tươi cần rửa sạch, phải nướng qua trên lửa cho héo giúp để giảm vị cay. Đây là cách làm để ớt có vị thơm hấp dẫn
– Hạt mắc khén: bạn cần cho lên rang hạt mắc khén trên chảo nóng trong khoảng thời gian 2 đến 3 phút bằng lửa nhỏ khi nào dậy mùi thơm thì đem giã nhỏ để lấy bột mắc khén. Bạn có thể giã bằng chày hoặc mang xay cho nhỏ
Bước 2: Pha chẩm chéo – Bước quyết định chất lượng nước chấm trong cách pha chẩm chéo
– Sau khi các nguyên liệu đã qua sơ chế như rau thơm, gừng, tỏi, ớt, sả cho vào cối và thêm vào đó 1 thìa nhỏ bột canh, 1 thìa nhỏ bột mắc khén và giã đều lên. Chẩm chéo cần được giã kỹ vì càng giã kỹ càng ngon và hấp dẫn
Bước 3: Thành phẩm – Bước cuối cùng trong cách pha chẩm chéo
– Sau khi giã nhuyễn, bạn cho ra bát và nêm nếm thêm chút bột canh cho vừa khẩu vị nếu cần
Lưu ý khi làm chẩm chéo
– Khi dùng thì bạn mới nên giã bởi chẩm chéo ngon nhất là dùng trong ngày. Tuy vậy bạn cũng có thể làm và bảo quản chẩm chéo trong hộp, để tủ lạnh trong ngăn mát và sử dụng trong khoảng thời gian khoảng từ 4-5 ngày.
– Tuyệt đối không được cho thêm nước mắm vào chẩm chéo bởi nước mắm sẽ làm mất đi hương vị đặc trưng của chẩm chéo và khiến chẩm chéo trở nên mặn hơn.
-Tuy nhiên bạn cũng có thể cho thêm 1 đến 2 thìa nước lọc vào bát chẩm chéo để chấm cùng các món luộc để nước chấm được dễ hơn.
Chẩm chéo chấm với cái gì là ngon nhất?
Chẩm chéo ngon nhất khi chấm cùng các món nướng
Chẩm chéo là thức chấm không thể thiếu khi thưởng thức món ăn ẩm thực Tây Bắc, nhất là các món nướng. Chẩm chéo giúp cho các món nướng thơm hơn và đậm vị hơn khi ăn. Một số món nướng đặc sản cùng Tây Bắc nhất định phải chấm cùng chẩm chéo đó là pa pỉnh tộp, thịt trâu gác bếp, lợn cắp nách, cá nướng…
Trái cây chấm với chẩm chéo cũng rất tuyệt vời
Nhót xanh, xoài xanh và mận xanh hay tất cả các loại hoa quả xanh, có vị chua chua mà chẩm cùng chẩm chéo cay cay, thơm thơm là ngon hết nấc.
Cách pha chẩm chéo: Các loại chẩm chéo ngon nổi tiếng
Từ chẩm chéo cơ bản, bạn có thể chế biến ra nhiều loại chẩm chéo khác nhau, phong phú để phù hợp với từng món ăn khác nhau.
Chéo pà (gọi là chẩm chéo cá)
Để làm được một bát chéo pà, cần đem cá nướng lên rồi giã cùng với chéo cơ bản. Chéo pà sẽ có vị thơm nồng, kích thích được vị khi dùng để chấm măng tre, măng vầu và rau luộc
Chéo tắp cáy (gọi là chéo gan gà)
Chéo tắp cáy muốn thơm và ngon đúng điệu sẽ làm từ nguyên liệu là gan gà hoặc gan vịt. Người ta cần đem gan nướng chín trên bếp than sẽ giúp khử mùi tanh sau đó cho vào cối, bỏ vào đó một ít lá chanh và giã cùng với chéo cơ bản. Chéo tắp cáy sẽ dùng để chấm thịt gà luộc, vịt luộc.
Chéo nặm xổm (chéo nước chua)
Chéo nặm xổm làm từ nguyên liệu chính là vừng trắng, cá nướng và nước măng chua. Vừng trắng cần được rang lên cho đến khi thơm, có màu vàng thì đem giã thành bột, cá nướng cũng giã sao cho thật nhỏ mịn. Tiếp đến, trộn bột vừng và cá nướng với chéo cơ bản và một ít nước măng chua. Chéo nặm xổm có vị chua chua ngọt ngọt đậm đà và là thức chấm của rau cải non.
Chéo pịa
Pịa trâu cần được đem chưng lên với thịt trâu cho dậy mùi thơm. Sau đó, đem pịa giã nhỏ, thêm một ít lá chánh và trộn với chéo cơ bản. Chéo pịa vừa có vị đăng đắng, vừa bùi bùi, sẽ kích thích vị giác khi dùng. Chéo pịa để chấm với thịt trâu luộc, hấp thì ngon “hết sảy”
Chéo Mak có
Nguyên liệu để làm là từ một loại quả chua tên Mak có. Mak có cắt lấy một phần thịt rồi đem giã với chéo cơ bản. Chéo này có vị hơi chua, hơi chát, lại ngọt thanh dùng để chấm với rau má luộc.
Chéo hòm pẻn (chéo rau mùi)
Nguyên liệu chính là để làm chéo hòm pẻo rau mùi. Mang chéo cơ bản trộn với rau ssau đó mùi giã nhuyễn là đã có ngay chéo hòm pẻn để chấm cùng với rau cải đồ và thịt heo luộc.
Chéo khá (chéo riềng)
Nguyê liệu để làm là từ những lát riềng thái mỏng, giã cùng lá chanh với chéo cơ bản. Chéo khá có vị đăng đắng, bùi bùi được dùng để chấm với măng đắng, đồ nướng hoặc luộc
Chéo thúa nâu (chéo đậu tương lên men)
Chéo thúa nâu là được chế biến một cách rất công phu. Để chế biến được một bát chéo thúa nâu, cần đem ngâm hạt đỗ trong nước sau đó luộc mềm, đãi cho thật sạch vỏ. Khi đậu đã được ráo nước, đem gói vào lá để cho lên men. Khi đậu có mùi thơm là lúc mang đi trộn cùng với muối, ớt. Khi đã trộn đều người ta nặn thành những chiếc bánh, sau đó phơi thật khô trên bếp.
Để có bát chéo chéo thúa nâu, chỉ cần nướng bánh trên than cho vàng thơm sau đó mang giã cùng với chéo cơ. Chéo thúa nâu sẽ dùng để chấm thịt gà, thịt lợn sữa hoặc măng.
Bạn có thể liên hệ với các cửa hàng của Tây Bắc TV để mua các loại chẩm chéo chuẩn vị Tây Bắc về để thưởng thức nếu bạn không có thời gian để tự làm chẩm chéo. Chúc các bạn ngon miệng và tận hưởng hương vị của món ăn một cách tuyệt vời cùng chẩm chéo.
Trần Sim
