Nếu bạn là người yêu thích văn hóa ẩm thực, chắc hẳn sẽ không xa lạ gì với cây hạt dổi. Ngoài việc được sử dụng để nấu ăn, cây hạt dổi còn có những tác dụng chữa bệnh và trang trí không thể bỏ qua. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cây hạt dổi, đặc điểm của nó và cách sử dụng trong đời sống con người.
Cây hạt dổi là gì?
Cây hạt dổi, còn được gọi là cây dổi, vàng tâm, giổi, giổi ngọt hoặc giổi lúa, thuộc về họ Ngọc Lan (Magnoliaceae) và có tên khoa học là Michelia tonkinensis. Đây là một loại cây gỗ lớn thường xanh, có chiều cao khoảng 5 – 20m. Cây hạt dổi phân bố chủ yếu ở vùng Nam Á nhiệt đới ẩm và phù hợp để trồng ở những nơi vùng núi cao có nhiều mưa. Khi nhỏ thì ưa bóng nhẹ, cây có rễ ăn nông, ẩm ước và đất phì nhiêu nhưng về sau thì lại ưa sáng.
Cây hạt dổi không phân nhánh ở thân mà chỉ phân nhánh ở phần ngọn. Cây sau khoảng 8 – 10 năm thì có thể thu hoạch hạt, còn thu hoạch gỗ là phải mất từ 25 – 30 năm. Cây hạt dổi có nhiều tác dụng trong đời sống con người.
Cây hạt dổi là một loại cây quý giá, không chỉ vì gỗ và hạt của nó được sử dụng rộng rãi trong đời sống con người, mà còn vì nó có những tác dụng chữa bệnh và trang trí đặc biệt. Với đặc tính của nó, cây hạt dổi chắc chắn sẽ tiếp tục được ưa chuộng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Đặc điểm
Cây hạt dổi là loại cây gỗ lớn, thân cao đến 30m, đường kính thân có thể đạt tới 1m. Loại cây này phân bố tự nhiên chủ yếu ở vùng núi các tỉnh phía Bắc và tập trung nhiều ở tỉnh Hòa Bình, hay những vùng núi ở Tây Nguyên có độ cao từ 800 – 1600m.
Đặc điểm hình thái của cây hạt dổi là:
- Cây thân gỗ lớn, chiều cao cây trưởng thành từ 25 – 35m, đường kính thân ngang ngực đạt 100cm.
- Thân cây thẳng, tròn đều, phân cánh cao.
- Cành non có lông, có lỗ bì trắng và có sẹo vòng.
- Vỏ cây màu xám, nhẵn bóng nhẹ.
Tác dụng của cây hạt dổi
Cây hạt dổi không chỉ được sử dụng để làm nội thất hay gia vị trong ẩm thực, mà còn có rất nhiều tác dụng khác nhau, bao gồm:
Nguyên liệu bào chế thuốc
Hạt cây hạt dổi được sử dụng để chữa nhiều bệnh lý khác nhau như đau đầu, mất ngủ, đau lưng, bệnh tiểu đường và các vấn đề về hô hấp. Hạt cây này có chứa thành phần hoạt tính gọi là michelthannin, có tác dụng kháng viêm và giảm đau.
Làm gỗ
Gỗ cây hạt dổi là một trong những loại gỗ cứng, có độ bền cao và được sử dụng để sản xuất nội thất và các sản phẩm trang trí khác. Với màu sắc đẹp và hiệu ứng kết cấu đặc biệt, gỗ cây hạt dổi đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho các nhà thiết kế nội thất.
Hạt làm gia vị
Hạt cây hạt dổi có hương thơm đặc trưng, được sử dụng như một loại gia vị trong ẩm thực. Hạt cây này có vị ngọt, thanh và giúp tăng cường hương vị cho các món ăn. Trong nhiều năm, hạt cây hạt dổi đã trở thành một loại gia vị quý giá của Việt Nam.
Hạt để ngâm rượu
Hạt cây hạt dổi cũng được sử dụng để ngâm rượu, giúp tạo ra một loại rượu có mùi thơm đặc trưng và vị ngọt thanh. Rượu ngâm từ hạt cây hạt dổi được coi là một loại rượu thuốc, có tác dụng tăng cường sức khỏe và giải nhiệt trong những ngày hè nóng bức.
Cây hạt dổi là một loại cây có nhiều tác dụng quý giá, từ chữa bệnh đến làm nội thất và gia vị trong ẩm thực. Với đặc tính sinh trưởng và cách sử dụng đa dạng, cây hạt dổi chắc chắn sẽ tiếp tục được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong đời sống con người.
