Cây sâm đất (danh pháp khoa học: Gynostemma pentaphyllum) là một loại thực vật có nguồn gốc từ Trung Quốc và được biết đến như một “thần dược” trong y học cổ truyền. Ngoài việc được sử dụng làm thuốc, cây sâm đất còn được trồng làm cây cảnh do có khả năng leo trèo và có lá xanh tươi quanh năm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về giá trị dinh dưỡng và các tác dụng của cây sâm đất đối với sức khỏe.
Đặc điểm của cây sâm đất
Cây sâm đất thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae), có tên gọi khác là rau đắng, rau củi hay sâm bình tân. Cây có thân thảo, nhánh xù xì và có thể cao đến 6-8m. Lá của cây có hình bầu dục, mọc đối lập, có 5-7 thuỳ có răng cưa ở mép. Hoa của cây có màu trắng- vàng, có 5 cánh hoa và nở vào những tháng mùa hè và thu. Quả của cây có dạng ba cạnh và chứa nhiều hạt.
Cây sâm đất được sử dụng chủ yếu làm thuốc vì các thành phần dinh dưỡng và tác dụng đặc biệt của nó. Bên cạnh đó, cây cũng được trồng làm cây cảnh tại các khu vườn và thường được dùng để trang trí trong các không gian xanh.
Thành phần dinh dưỡng của cây sâm đất
Cây sâm đất chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây sâm đất có chứa sắt, pectin, canxi, polysaccharide, fructooligosaccharide, protein, saponin, acid béo, vitamin A, C và các khoáng chất như magiê, photpho, kali và natri.
Trong đó, sắt là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển và hoạt động của cơ thể. Sắt giúp cung cấp oxy cho máu và duy trì hồng cầu khỏe mạnh. Pectin là một loại chất xơ có tác dụng giúp điều tiết đường huyết và giảm mức đường trong máu. Các chất dinh dưỡng khác như canxi, magiê và photpho cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe xương và răng.
Ngoài ra, cây sâm đất còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp bảo vệ và phục hồi sức khỏe tổng thể của cơ thể. Vitamin A giúp duy trì sự lành mạnh của mắt và da, vitamin C có tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa, giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn.
Lợi ích của cây sâm đất đối với sức khỏe
Cây sâm đất được coi là một loại thảo dược quý giá với nhiều tác dụng lợi cho sức khỏe. Dưới đây là một số lợi ích của cây sâm đất mà bạn nên biết:
1. Giảm nguy cơ tiểu đường
Một trong những lợi ích chính của cây sâm đất là giúp giảm nguy cơ tiểu đường. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thành phần dinh dưỡng trong cây sâm đất có thể giúp giảm hấp thu đường đơn, giảm lượng đường trong gan và hỗ trợ insulin. Điều này là rất quan trọng vì tiểu đường là một trong những bệnh mãn tính nguy hiểm và cần được kiểm soát chặt chẽ.
2. Tăng sinh lý nam
Cây sâm đất còn có tác dụng thúc đẩy testosterone, một hormone quan trọng cho sức khỏe sinh lý nam giới. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng cây sâm đất có thể giúp giảm nguy cơ suy sinh dục và vô sinh ở nam giới. Thêm vào đó, các chất dinh dưỡng trong cây cũng có tác dụng tăng cường sức khỏe tinh binh và cải thiện chất lượng tinh trùng.
3. Bảo vệ tim mạch
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cây sâm đất có thể giúp giảm natri trong máu, giảm oxy hóa và ổn định hoạt động của tim. Những lợi ích này đều góp phần giảm nguy cơ các bệnh tim mạch, đặc biệt là bệnh cao huyết áp.
4. Giảm cholesterol
Một trong những lợi ích của cây sâm đất đối với sức khỏe tim mạch là giúp ổn định mức cholesterol trong cơ thể. Các chất dinh dưỡng trong cây có tác dụng giảm tích tụ cholesterol xấu và tăng hàm lượng cholesterol tốt trong máu.
5. Ức chế ung thư
Cây sâm đất còn được biết đến với tác dụng ức chế tế bào ung thư. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các polysaccharide và saponin trong cây có khả năng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư, đồng thời có tác dụng chống oxy hóa và kháng khuẩn.
6. Hỗ trợ xương khớp
Các thành phần dinh dưỡng trong cây sâm đất cũng có tác dụng tăng hấp thu canxi, magiê và photpho, những chất quan trọng cho sức khỏe xương và khớp. Điều này giúp cải thiện tình trạng xương chắc khỏe và giảm nguy cơ các bệnh liên quan đến xương như loãng xương hay viêm khớp.
7. Hỗ trợ tiêu hóa
Một trong những lợi ích của cây sâm đất mà ít người biết đến là khả năng hỗ trợ tiêu hóa. Các chất dinh dưỡng trong cây có tác dụng thúc đẩy sự phát triển của lợi khuẩn và bảo vệ hệ tiêu hóa khỏi các vi khuẩn gây hại. Ngoài ra, cây cũng giúp hấp thu dược chất tốt hơn và ngăn ngừa các vấn đề về tiêu hóa như táo bón, ung thư ruột kết, viêm loét dạ dày.
8. Hỗ trợ điều trị các vấn đề về da
Cây sâm đất còn được sử dụng trong điều trị các vấn đề về da như ghẻ lở, hắc lào, mụn nhọt hay vết thương hở. Các chất chống viêm và kháng khuẩn trong cây có tác dụng làm sạch và giúp tái tạo làn da bị tổn thương.
9. Giảm căng thẳng và suy nhược
Vitamin A, C và các khoáng chất trong cây sâm đất có tác dụng cung cấp năng lượng và giúp phục hồi sức khỏe tổng thể của cơ thể. Điều này có thể giúp giảm căng thẳng, suy nhược và cải thiện tâm trạng tổng quát.
10. Giảm cân
Sử dụng cây sâm đất có thể giúp tăng cảm giác no lâu, giúp giảm thèm ăn và tăng nhu động ruột. Thêm vào đó, cây không chứa tinh bột và có lượng calo thấp, là một lựa chọn tuyệt vời cho những người đang có ý định giảm cân.
Một số bài thuốc từ cây sâm đất
Cây sâm đất được sử dụng để điều trị nhiều bệnh khác nhau trong y học cổ truyền. Dưới đây là một số bài thuốc từ cây sâm đất bạn có thể tham khảo:
1. Trị sỏi thận
- Cách 1: Sắc thuốc: Lấy 20g lá sâm đất tươi, rửa sạch và thái nhỏ. Cho vào nồi nước sôi khoảng 1 lít và đun sôi trong 5 phút. Tắt bếp, để nguội và uống hàng ngày.
- Cách 2: Tán bột: Sấy khô lá sâm đất và xay thành bột nhỏ. Dùng 3-5g bột sâm đất pha với nước ấm và uống hàng ngày.
2. Nhuận tràng, trị táo bón
Nấu canh từ lá sâm đất kết hợp với các loại thảo dược như lá vông non, lá thiên lý non, rễ đinh lăng và vừng đen rang có tác dụng nhuận tràng, trị táo bón hiệu quả.
3. Trị ho, hen suyễn
Đun sôi củ sâm đất tươi và uống khi còn nóng là một bài thuốc đơn giản và hiệu quả để giảm triệu chứng ho và hen suyễn.
4. Giải độc gan
Sắc sâm đất khô hoặc nấu canh với các loại rau xanh có tác dụng giải độc cho gan và giúp cơ thể khỏe mạnh.
Lưu ý khi sử dụng cây sâm đất
Mặc dù có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng việc sử dụng cây sâm đất cũng cần được chú ý để đảm bảo an toàn:
- Hạn chế sử dụng cây sâm đất trong trường hợp phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, trẻ em dưới 12 tuổi và người cao tuổi mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Nếu sử dụng dạng thuốc, cần tuân thủ đúng liều lượng được chỉ định để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
- Không nên tự ý sử dụng cây sâm đất để điều trị các bệnh nặng mà không có sự giám sát của chuyên gia y tế.
- Đối với người dễ bị dị ứng hoặc có tiền sử dị ứng với các loại thực phẩm, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng cây sâm đất.
Cách bảo quản cây sâm đất
Để bảo quản cây sâm đất và sử dụng hiệu quả, bạn cần lưu ý những điểm sau:
1. Bảo quản cây sâm đất tươi
- Sau khi thu hái, bạn nên rửa sạch lá sâm đất và để ráo nước. Sau đó, bọc lá sâm đất vào khăn sạch hoặc giấy thấm ẩm và bảo quản trong tủ lạnh để kéo dài thời gian sử dụng.
- Tránh để lá sâm đất tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời để tránh làm mất đi các chất dinh dưỡng quý giá.
2. Bảo quản cây sâm đất khô
- Nếu sử dụng dạng cây sâm đất khô, bạn cần bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp.
- Để tăng thời gian bảo quản, bạn có thể đặt cây sâm đất khô trong hũ đậy kín hoặc túi ni lông.
3. Bảo quản dưới dạng thuốc
- Đối với dạng thuốc từ cây sâm đất, bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì và tuân thủ đúng liều lượng được chỉ định.
- Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và xa tầm tay của trẻ em.
Cách sử dụng cây sâm đất trong đời sống hàng ngày
Cây sâm đất không chỉ là một loại thảo dược quý giá mà còn là một nguồn dinh dưỡng tự nhiên tốt cho sức khỏe. Dưới đây là một số cách sử dụng cây sâm đất trong đời sống hàng ngày:
1. Sử dụng lá sâm đất tươi
- Rửa sạch lá sâm đất và thêm vào các món salad hoặc cháo để tăng thêm hương vị và giá trị dinh dưỡng.
- Ép lấy nước từ lá sâm đất và uống hàng ngày để tăng cường sức khỏe tim mạch và hệ tiêu hóa.
2. Sử dụng cây sâm đất khô
- Sắc nước từ lá sâm đất khô và uống hàng ngày để hỗ trợ tiêu hóa và giảm căng thẳng.
- Xay lá sâm đất khô thành bột và thêm vào các món canh, cháo để tăng cường giá trị dinh dưỡng.
3. Sử dụng dưới dạng thuốc
- Nếu không tiện lợi để sử dụng cây sâm đất tươi hoặc khô, bạn có thể mua các sản phẩm thuốc từ cây sâm đất có sẵn trên thị trường và tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất.
4. Chế biến mỹ phẩm tự nhiên
- Sử dụng lá sâm đất tươi nghiền nhuyễn kết hợp với mật ong và sữa tươi để tạo thành mặt nạ dưỡng da tự nhiên.
- Làm sạch da bằng nước ép từ lá sâm đất để giúp se khít lỗ chân lông và làm sạch da hiệu quả.
Kết luận
Trên đây là những thông tin về cây sâm đất và những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Việc sử dụng cây sâm đất không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn là một phương pháp hỗ trợ điều trị tự nhiên hiệu quả. Tuy nhiên, trước khi sử dụng cây sâm đất, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình sử dụng.
Tại cửa hàng Tây Bắc TV đang bán một số đặc sản của Tây Bắc như: Thịt trâu sấy, thịt lợn sấy, lạp sườn, mắc khén, hạt dổi, thảo quả … cùng một số dược liệu quý như sâm đương quy ngâm mật ong, viên hà thủ ô, hoa đu đủ đực ngâm mật ong, tam thất bắc và mật ong rừng Tây Bắc.
Bất kỳ lúc nào, bạn cũng có cơ hội để được thưởng thức món ngon ngay tại nhà khi bạn đặt hàng với chúng tôi.
Trụ sở Tây Bắc TV: 264 Trần Hưng Đạo, Đoàn Kết, Thị xã Lai Châu, Lai Châu
Hoặc theo địa chỉ:
Điện thoại: 0378308666
- Email: taybactv9999@gmail.com
Dược Liệu Tây Bắc
Thực Phẩm Bổ Sung
Dược Liệu Tây Bắc
Thực Phẩm Bổ Sung
Nông Sản - Đặc Sản Tây Bắc
