Mèn mén Tây Bắc là món ăn dân dã đậm đà hương vị cuộc sống. Tây Bắc TV sẽ mang đến cho bạn những thông tin thú vị về món ăn này.
Mèn mén Tây Bắc là gì?
Với đồng bào dân tộc ở vùng cao thì mèn mén là món ăn khá quen thuộc nhưng với nhiều người thì đây là món ăn rất xa lạ. Vậy mèn mén Tây Bắc là gì mà khiến thực khách ăn một lần nhớ mãi không quên?
Mèn mén (hay còn gọi là bột ngô hấp) là món ăn truyền thống không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của đồng bào dân tộc Mông tại các vùng như Hà Giang, Bắc Hà (Lạng Sơn), Simacai (Lào Cai), Lai Châu…
Đa phần các gia đình người Mông vùng này vẫn ăn mèn mén Tây Bắc. Cho dù, cuộc sống đã bớt khổ, bớt vất vả hơn trước nhưng dường như “cái hồn” của mèn mén Tây Bắc đã ngấm sâu vào đời sống của họ.
Đám cưới, đám ma, giỗ tết hay có bất cứ công việc gì đều có sự xuất hiện của món mèn mén Tây Bắc. Mỗi người một chiếc thìa, ngồi quây quần cùng bát mèn mén, tô canh, nồi thắng cố và chén rượu ngô vừa ăn, vừa uống, vừa chuyện trò han huyên ấm cúng. Những câu chuyện cứ thế nối dài, từ thế hệ này sang thế hệ khác, như huyền thoại về dân tộc Mông kiên cường, bám đá núi để sống, để ươm mầm xanh hi vọng cho con cháu về một tương lai phía trước.
Thực chất, mèn mén Tây Bắc là món ăn được làm từ ngô tẻ (ngô vàng). Đây là món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Mông. Tuy là món ăn dân dã nhưng quy trình và công đoạn chế biến để thành món ăn ngon lại rất cầu kỳ. Sau đây là cách làm mèn mén Tây Bắc ngon số 1 được Tây Bắc TV tìm hiểu và tổng hợp.
Cách làm mèn mén Tây Bắc
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu
Như đã nói ở trên, nguyên liệu chính của món mén mén Tây Bắc là ngô tẻ. Vì thế, khâu chuẩn bị nguyên liệu là một trong số những khâu quan trọng trong cách làm mèn mén.
Ngô sau khi lấy ở nương về sẽ được phơi khô, tách hạt, loại bỏ những hạt hỏng. Giữa lại những hạt căng, mẩy để xay. Người Mông ở Tây Bắc thường xay thủ công bằng cối đá để làm mèn mén chứ không xay bằng máy công nghiệp.
Khi xay bằng cối đá, người ta dễ điều chỉnh để kích thước hạt mèn mén không quá vụn cũng không quá to. Nếu hạt vụn như cám hay hạt quá to thì mèn mén mất đi độ ngon và hương vị đặc trưng của món ăn.
Bước 2: Sơ chế nguyên liệu
Một trong những bước không thể thiếu trong cách làm mèn mén Tây Bắc là sơ chế nguyên liệu. Khâu này làm không đúng thì mèn mén sẽ có mùi cám ngô hoặc không chín, khi ăn sẽ rất khó ăn.
Ngô sau khi được xay vỡ phải dùng sàng, nia để loại bỏ cám, mày ngô và giữ lại hạt vàng. Các hạt mèn mén còn lại sẽ dùng nước trộn đều để nước ngấm dần vào trước khi đồ. Đây là bước không thể thiếu trong cách làm mèn mén.
Cách làm mèn mén ngon là phải biết cách chêm nước để ủ hạt mèn mén trong khoảng 5 phút trước khi đồ. Vì thế, để đảm bảo không bị quá tay bạn hãy cho từng ít một cho đến khi các hạt đều ướt và dính vào nhau.
Bước 3: Đồ mèn mén Tây Bắc
Cách làm mèn mén Tây Bắc ngon nhất là phải đồ 2 lần. Cũng giống như món xôi nếp nương ở Tây Bắc, đồ 2 lần để món ăn thêm đậm đà.
Mèn mén Tây Bắc sau khi trộn nước được cho vào chõ để đồ lần 1. Dụng cụ để đồ mèn mén là một chiếc chảo lớn để chỗ mèn mén được hấp hơi nhiều nhất. Đặc biệt, bếp lửa phải được duy trì thường xuyên với mức nhiệt cao.
Nếu dùng ngô non, thời gian hấp trên bếp lần 1 sẽ ngắn hơn. Với người chưa có kinh nghiệm, hãy đảo thường xuyên chõ mèn mén khi nước sôi để hơi được bốc lên đồng đều, mèn mén chín đều và không bị nhão phía dưới.
Còn đối với ngô già, cần hấp lâu hơn chừng 15 phút. Sau đó, đổ mèn mén đồ lần 1 ra mẹt, để nguội bớt sẽ được đem đi vò cho tơi. Lúc này, cần cho thêm lượng nước vừa đủ vào bột đã hấp rồi trộn đều tay. Mèn mén Tây Bắc ngon nhất là khi làm không bị vón cục. Khi thấy mèn mén tơi trở lại thì tiếp tục cho vào chõ để đồ lần hai.
Lượng nước trong chảo, lượng lửa tương tự như lần 1. Đây chính là bí quyết bạn cần trang bị cho cách làm mèn mén Tây Bắc chuẩn vị nhất.
Bước 4: thưởng thức mèn mén Tây Bắc
Mèn mén Tây Bắc có thể ăn cùng cơm hoặc cùng muối ớt. Nếu bạn từng đến các phiên chợ vùng cao, bạn sẽ thấy người Mông ăn mèn mén kèm muối ớt hoặc với món tào phớ.
Vị bùi bùi của ngô già nấu chín, vị mặn cay của muối ớt hay thanh mát của tào phớ hòa quyện với nhau rất hấp dẫn.
Mèn mén Tây Bắc – món ăn đậm hương vị cuộc sống
Có bao giờ bạn tự hỏi: Tại sao mén mén Tây Bắc lại là món ăn truyền thống của người Mông không? Người Mông coi mèn mén là “cơm vàng” cũng có lí do của nó.
Người Mông thường sống trên các ngọn núi cao. Ngoài việc trồng lúa nương thì nguồn lương thực lớn của họ chủ yếu là ngô. Để đảm bảo cuộc sống và làm phong phú thêm trong bữa ăn hàng ngày họ đã chế biến ngô thành các món ăn khác nhau, trong đó có mèn mén.
Cuộc sống trước kia khổ cực thì mèn mén là món ăn chính nhưng ngày nay cuộc sống đã thay đổi, cơm gạo đủ đầy thì mèn mén lại trở thành món ăn độc đáo chỉ được ăn khi đi chợ phiên hoặc dịp quan trọng trong lễ tết của đồng bào.
Món mèn mén Tây Bắc hoàn toàn không được nêm nếm gia vị, nhưng vẫn có vị ngọt bùi của ngô, dẻo thơm, lạ miệng. Đó là sự độc đáo trong cách làm mèn mén của đồng bào Mông.
Mèn mén Tây Bắc thường được ăn với một số món canh như rau cải, nước thắng cố, tào phớ, muối ớt hoặc trộn cơm đều trở thành món ăn ấn tượng, độc đáo và lạ miệng. Mèn mén ăn với ớt nướng, tạo thành một thứ gia vị say nồng, nhất là những ngày giá rét.
Trong văn hóa của người Mông, họ quan niệm phụ nữ phải biết thêu thùa, phải thương chồng con, biết chăm lo bố mẹ chồng và biết cách làm mèn mén. Điều này cho thấy, vị trí quan trọng của mèn mén trong ẩm thực của dân tộc Mông. Không chỉ là món ăn, không chỉ là ẩm thực, mà đó còn là nét văn hóa đặc sắc của đồng bào.
Bạn có muốn thưởng thức món ăn này không? Hãy cùng vào bếp để học cách làm mèn mén hoặc đến với Tây Bắc để trải nghiệm nhé! Cần hỗ trợ hãy liên hệ với cúng tôi theo địa chỉ:
- Địa chỉ: 264 Trần Hưng Đạo phường Đoàn Kết thành phố Lai Châu tỉnh Lai Châu
- Điện thoại: 0378308666
- Email: taybactv9999@gmail.com
